CALTANISSETTA_^ !!
Civitas numeroso plena Populo, unicam habet Parochiam, in qua
animarum cura, assumptis in adiutorium quatuor Sacertotibus
per Archipresbyterum exercetur, quem pr誑entat Baro Civitatis
Illustris Dux Montis Alti, cum collatione Ordinarij, servatis
servandis. Huius Beneficij annui proventus, demptis expensis,
ad scuta ducenta quinquaginta ascendunt. !
Monasterium Monialium sub Regula S. Benedicti quindecim in se
concludit Professas, et Velatas, Novitiam unam, quinque
Conversas. !
Regularium Domus decem sunt. !
1. Ordinis S. Benedicti Cassinensium: in ea Sacerdotes tres,
Laici duo. !
2. Ordinis Pr訶icatorum: Sacerdotes octo, Clerici quatuor,
Laici quatuor. !
3. Minorum Conventualium: Sacerdotes quinque, Clericus unus,
Laici duo. !
4. Minorum Strictioris Observanti・ Sacerdotes quinque,
Novitij quinque, totidem Laici. !
5. Altera eiusdem Ordinis: Sacerdotes septem, Laici quinque. !
6. Carmelitarum: Sacerdotes quinque, Laici duo. !
7. Reformatorum S. Augustini: Sacerdotes octo, Laici quinque. !
8. Capuccinorum: Sacerdotes quinque, Novitij octo, quatuor
Laici. !
9. Collegium Societatis Jusu: Sacerdotes novem, Clerici duo,
Laici sex. !
10. Fratrum S. Joannis Dei: Sacerdos unus, Laici tres. His
Fratribus commendatum fuit Hospitale pro infirmis pauperibus
curandis. !
Extat in territorio huius Civitatis, ab ea quatuor milliarijs
distans, qu訶am Ecclesia cum titulo Abbati・ cuius Abbas cum
c誥eris Officialibus tam temporalibus quam spiritualibus,
quorum nullum aliud munus, nisi celebrandi, vel aliquot missis
inserviendi, putat se exemptum ob Ordinarij Jurisdictione, et
Visitatione. Unde gravia mala sequuntur: tum quia assumit
Sacerdotes Seculares ad ministeria sordida, et gradui
Sacerdotali penitus incongrua: tum quia suppositis litteris
patentibus Procuratoris, seu exactoris fructuum Abbati・ in
quibus conceditur libera facultas seligendi ministros, sine
retrictione, vel quoad numerum, vel quoad qualitatem
personarum, statim apparent Sacerdotes exempti ・Jurisdictione
sui Pr詬ati: et ut plurimum illi sunt quibus vigilantia
Pastoris est maxim・necessaria, ut scilicet ovium, set non
luporum vitam ducant. !
Ecclesi・intra et extra Civitatem sub jurisdictione Ordinarij
triginta. Clerus Civitatis Sacerdotes habet sexaginta octo,
Clericos quadraginta octo. !
Animarum numerus, vigintiduo millia circiter. !!!
c ^_Oppida Agrigentin・Dioecesis_^ !!!
c ^_PALMA_^ !!!
Oppidum cum unica Parochiali Ecclesia, in qua quotidie Hor・
Canonic・recitantur, cuius Rector curatus, Archipresbyter
Sacerdotem alium pro commodiori cura solet substituire.
Presentandi ius habet Dux Palm・ Dominus Oppidi, cum
collatione Ordinarij; Cuius Beneficij annui redditus centum
quinquaginta scuta circiter afferunt. !
In Monasterio Monialium, quod sub Regula S. Benedicti ab anno
1659 invenitur erectum, una supra quadraginta Moniales
profess・et Velat・ septem Convers・ Noviti・du・ et de
licentia Apostolica qu訶am famula Illustris Matron・Vidu・de
eadem licentia in pr詛ato Monasterio degentis, reperiuntur. !
Monasterium hoc adeo exacta Regulari Observantia, et vit・
austeritate floret, ut odor bon・fam・ cum sanctitatis
opinione longe lateque per totum Sicil・Regnum et extra
diffundatur. Mirum san・ uti fervor devotionis, obedientia,
paupertas, modestia; Seculi contemptus, c誥er誨ue ali・
virtutes harum virginum corda inflammaverint, quantoque
exemplo fideles animas l誥us (o c誥us?) iste nobilis 訶ificet.
Hoc certum quod cum homo solum possit ea, qu・apparent,
iudicare, humano iudicio satis apto Monasterium hoc appellari
posset ob fragagantiam virtutum _Paradisus Domini_; atque
alienationem ・Communione Seculi, et Mundi contemptum, fons
signatus et hortus conclusus. !
In eius Ecclesia decentur asservatur Corpus S. Felicis
Martyris, et Corpus Sancti Celsi Martyris. Item in Parochiali
Ecclesia Corpus S. Transpadani Martyris, cum pluribusalijs
Sanctorum Reliquijs. !
Extat etiam in hoc Oppido Domus Orphanarum Virginum ad numerum
decem et septem, qu・expensis Ducis pi・aluntur. !
Domus Hospitalis, et Mons Pietatis: illa in pauperum
infirmorum cura, hic in subeventionem pignoribus acceptis. !
Ecclesi・intra et extra oppidum octo. !
Cleri Sacerdotes sunt viginti sex, Clerici duodeviginti. !
Anim・quatermille quingent・ !!
c ^_CAMASTRA_^ !!
Parvum Oppidum animarum quingentarum, quibus Sacramenta
administrantur per Sacerdotem ad nutum Episcopi amovibilem.
Sunt in Oppido Sacerdotes duo, Clericus unus, et Ecclesi・du・!!
c ^_BIFARA_^ !!
Oppidolum centum animarum, quarum curam quidam Sacerdos gerit
ad id destinatus ad nutum. Ecclesia est decenter ornata. !!
c ^_CAMPUSBELLUS_^ !!
Item Oppidulum ducentarum animarum, quibus similimodo
ministrantur Sacramenta. !!
c ^_RAVANUSA_^ !!
Oppidum duarum millium animarum ultra quatuorcentum.
Sacramenta administrantur per Archipresbyterum. Jus
Pr誑entandi residet apud Dominum Oppidi cum Collatione
Episcopi. Fructus cuius Beneficj scuta centum sunt. !
In Oppido sunt Ecclesi・tres, Sacerdotes octo, et Clerici
quinque. !!
c ^_CANNIGATTI'_^ !!
Oppidum magnum animarum undecim millium tercentarum, quarum
curam habet Archipresbyter, cuius collatio fit secundum
Regulas Cancellari・Apostolic・ Fructus ver・annui sunt scuta
biscentumvigintiquinque. In Parochiali Ecclesia per Sacerdotes
ad id destinatos Divina Officia quotidie persolvuntur, quibus
inest obligatio adiuvandi Archipresbyterum in exercitio cur・
animarum. !
Monialium Moonasterium sub Regula S. Benedicti, in quo
Moniales quindecim profess・ du・Noviti・ et c誥er・Convers・
aut educand・usque ad vigintisex. !
Xenodochium parvum pro pauperibus infirmis curandis extat. !
Regularium Virorum domus quatuor. !
1. Ordinis Pr訶icatorum: uno Sacerdote, et altero Laico. !
2. Carmelitarum: tribus Sacerdotibus, et totidem Laicis. !
3. Minorum Conventualium: Sacerdotibus quatuor, et tribus
Laicis. !
4. Minorum de Observantia: Sacertotibus quatuor, totidem
Clericis, et Laicis quinque. !
Ecclesi・septem sunt. Sacerdotes seculares viginti sex,
Clerici viginti. !!
c ^_DELIA_^ !!
Oppidum animarum mille sexcentarum vigintiquinque, quarum
curam gerit Archipresbyter de Jure Patronatus Marchionis
eiusdem Oppidi cum collatione Ordinarij: habetque congruam
sustentationem scutorum centum. !
Ecclesi・quatuor sunt, quatuor Sacerdotes, et totidem Clerici.!!
c _^SUMMATINUM_^ !!
Oppidolum animarum mille trecentarum, cuidamSacerdoti ad nutum
amovibili commendatarum, in quo tres Ecclesi・ et Sacerdotes
quatuor cum duobus Clericis commorantur. !!
c ^_SANCTA CATHARINA_^ !!
Oppidum animarum bismillesexcentarum, Sacerdoti ab Ordinario
electo, commendatarum, ubi quinqu・Ecclesi・ Sacerdotes
quinque, et Clerici sex. !!
c _^SANCTUS CATHALDUS_^ !!
Oppidum trium millium saxaginta sex animarum, quarum curam
habet Archipresbyter,quem pr誑entat Dominus loci, ab Ordinario
servatis servandis, instituendum; Cuius annui fructus scuta
centum octoginta sunt, oneribus inclusis. In Ecclesia
Parochiali Reliqui・S. Rosali・Virginis, et S. Cathaldi
decenter asservantur. !
Regularium Virorum domus, Fratrum S. Mari・de Mercede
Discalciatorum cum Sacerdotibus quatuor, ac tribus Laicis
extat. Ecclesi・ultra pr詛atas, quinque sunt, Sacerdotes
novem, et Clerici octo. !!
c _^SERRA de FALCO_^ !!
Parvum oppidum animarum mille Sacerdoti commendatarum. Aliaque
Ecclesia est in oppido erecta; Suntque ibidem Sacerdotes tres,
et totidem Clerici. In Parochiali custoditur Corpus S.
Leonardi in capsa lignea competenter ornata. !!
c _^MONSAUREUS_^ !!
Oppidum octingentarum animarum Sacerdoti cuidam commissarum,
ubi commorantur duo Sacerdotes cum quatuor Clericis. !!
c _^BONPENSERIUM_^ !!
Alterum oppidolum tercentarum animarum, ultra octoginta
Sacerdoti commendatarum, ubi alius Sacerdos, duoque Clerici
commorantur. !!
c _^MONS MELLIS^_ !!
Oppidum animarum sex mille quingentarum, quarum curam
Archipresbyter, cuius pr誑entatio ad Dominum loci spectat
adhibita collatione Ordinarij servatis servandis. Emolumenta
Beneficij tercenta scuta sunt, qu・dividentur inter Sacerdotes
quosdam designatos pro celebratione Divini Officij in pr詛ata
Parochiali Ecclesia. Designata est alia Ecclesia pro
commodiori administratione Sacramentarum, ubi sunt ad id
muneris duo ministraturi expensis communibus conducti, sed
sub cura Archipresbyteri. !
Xenodochium adest pro Pauperibus infirmis curandis. !
Monialium Monasterium sub Regula S. Benedicti, quod oporteret
de medio tolli ob clausuram minus firmam, maleque dispositam,
quam, attenta paupertate
Monasterij ad formam reducere impossibile est, neque fideles
affecti sunt erga illud, quod velint contribuire pro expensis;
Immo Moniales ita relaxat・ qualiter illarum clausura. Sunt
tamen numero sexdecim, qu・Professionem emiserunt, cum alijs
quinque Conversis. !
Regularium Virorum domus tres sunt. !
1. fratrum Reformatorum: quinque Sacerdotibus, et totidem
Laicis. !
2. Reformatorum Eremitarum S. Augustini: quatuor Sacerdotibus
et tribus Laicis. !
3. Minorum Conventualium: unico Sacerdote cum suo Laico ibidem
degentibus. !
Ecclesi・intra, et extra Oppidum ultranominata, decem octo
sunt. Sacerdotes quadraginta sex, Clerici triginta. !!
c _^AQUA VIVA_^ !!
Oppidolum ducentarum animarum, cum Sacerdote curam illarum
gerente. !
Extatque ibidem alius Sacerdos cun uno Clerico. !!
c _^CAMPUS FRANCUS_^ !!
Oppidum trium millium animarum, quarum curam apud
Archipresbyterum ・domino oppidi electum atque ab Ordinario
institutum. Cuius redditus annui ad centum et triginta scuta
ascendere putantur. !
Extat in oppido Conventus Fratrum Conventualium: duobus
Sacerdotibus, et uno Laico ibi degentibus. H訥 domus ob
decretum Sacr・Congregationis specialiter emanatum, Ordinario
subiecta existit. Ecclesi・ali・quatuor, Sacerdotes decem, et
Clerici sex in oppido sunt. !!
c _^CASTRUM TERMARUM_^ !!
Oppidum quatuor mille nongentarum et decem animarum, quarum
curam gerit Sacerdos, ad nutum ab officio amovibilis, ciu in
adiutorium alij quinque Sacerdotes designati sunt, inter quos
dividuntur fructus Primitiarum ascendentes ad summam scutorum
centumquadraginta. !
In Parochiali Ecclesia asservatur frustum ossis S. Rosali・
Virginis. !
Ecclesi・in oppido quinque sunt, Sacerdotes vigintisex,
Clerici viginti quinque. !!
c _^CAMARATA_^ !!
Oppidum animarum quinquemillecentumquinquagintasex, quarum
habet curam Archipresbyter, cuius electio secundum Regulas
Cancellari・Apostolic・fit, Cuius annui proventus scuta
centum. !
In Ecclesia Matrice Reliquia ex ossibus S. Nicolai Episcopi et
frustum vestis S. Josephi asservantur. !
Pro commodiori animarum cura altera Ecclesia electa est, in
qua Sacramenta per Sacerdotes ad id electos ministrantur;
atque ibidem per plures Sacerdotes hor・Canonic・quotidie
recitantur. !
Xenodochium parvum pro infirmis curandis extat. !
Monialium duo Monasteria, utrumque sub Regula S. Benedicti, in
quibus Regularis Vita speciali fidelium exemplo viget, atque
Virgines Sacr・vero Deo famulantur. In altero quatuordecim cum
quatuor Conversis, et in altero Vigintiquatuor cum sex
conversis commorantur. !
Extat in Oppido Domus PP. Congregationis Oratorij Ordinario
Subiecta, in qua quatuor Sacerdotes, et duo Clerici. !
Regularium Virorum C誅obia tria. Ordinis Pr訶icatorum tribus
Sacerdotibus, et duobus Laicis. Ordinis Minorum Regularis
Observanti・ Sacerdotibus sex, quatuor Clericis, et quinque
Laicis. Ordinis Reformatorum S. Augustini: Sacerdotibus sex,
et Laicis quatuor ibidem commorantibus. !
Ecclesi・sub potestate Ordinarij sunt viginti. Clerus habet
sexaginta tres Sacerdotes, Clericos Vigintiduos. !!
c _^SANCTUS JOANNES_^ !!
Oppidum trium millium animarum, quarum cura apud
Archipresbyterum de Jure Patronatus Domini Oppidi, cuius
proventus annui scuta centum quinquaginta. In Ecclesia
Parochiali conservantur Reliqui・S. Joannis Baptist・ et S.
Rosali・Virginis decenter. !
Puellarum Orphanorum Virginum, domus, ad numerum viginti
extat. Ecclesi・quatuor sunt, Sacerdotes decem et octo,
Clerici quindecim. !
Conventus PP. Capuccinorum: Sacerdotum quinque, duorum
Clericorum, atque Laicorum quatuor. !!
c _^PRIZZI_^ !!
Oppidum quinque millium octingentarum animarum ab
Archipresbytero gubernatarum, cuius collatio spectat prout de
jure communi. Proventus annui Beneficij scutorum prope
tercentorum. !
Extat in Oppido parvum xenodochium ad infirmos pauperes
curandos. !
Regularium domus du・sunt. Una Carmelitarum duobus
Sacerdotibus, et totidem Laici. Altera Fratrum Minorum
Conventualium unico Sacerdote et altero Laico ibi degentibus. !
Ecclesi・decem extant. Sacerdotum numerus trginta quatuor,
Clericorum viginti. !!
c _^PALATIUM ADRIANI^_ !!
Oppidum ex animis Ritus Gr訥i, et Latini; Sunt tamen omnes
numero trium millium nongentarum. Latini Parochum Latinum
habent, cuius provisio prout de jure Communi, et fructus
Beneficij centum viginti scuta sunt. !
Gr訥i gubernantur per Sacerdotes de Ritu Gr訥o, qui pen・omnes
hebdomadatim bini et bini curam gerunt, tametsi sit quidam
inter illos qui Vicarius dicitur, gerens munus Capitis Cleri
Gr訥i. !
Clerus Latinus habet Sacerdotes sex, Clericos sex. Clerus
Gr訥us decem Sacerdotes, et totidem Clericos habet. !
Ecclesi・omnes tam latini, quam Gr訥i Ritus septem extant. !!
c _^SANCTUS STEPHANI_^ !!
Oppidum trium millium quingentarum animarum, quarum curam
geriti Archipresbyter institutus secundum ius commune, cuius
fructus ad scuta centum ascendunt. !
In Parochiali Ecclesia decenter asservatur frustum Sanct・
Crucis, pars cutis cum pilo oblongo S. Honufrij, atque os S.
Rosali・Virginis. !
Duobus ab Oppido milliaribus antrum in loco horrido, atque
eminenti supra montem reperitur; ubi, ut traditio habet
habitationem habuit S. Rosalia Virgo, cum ・domo paterna
egressa, ob Christi amorem, usque dum ab Angelum edocta,
petijt Montem Peregrinum prope Panhormum. Ibidemque pro
fidelium devotione Ecclesia fabricata est, cum cellulis
quisbudam, in quibus P誅itenti・causa moram trahunt tres
devoti, atque ingenui viri, qui abiecta seculi pompa, simulque
divitijs exemplariter conservantur. Nos quidem eisdem normam
vivendi dedimus, atque super eorum conversatione attente
vigilabimus. !
In Oppido extat C誅obium Fratrum Pr訶icatorum, ubi duo
Sacerdotes, et totidem Laici habitant. Ecclesi・septem.
Sacerdotes viginti unum, et Clerici tres decim sunt. !!
c _^SANCTUS BLASIUS^_ !!
Oppidum mille setingentarum animarum sub cura Sacerdotis ad
id approbati. !
Sunt tamen alij Sacerdotes duo. !!
c _^SANCTUS ANTONINUS_^ !!
Oppidum bis mille triginta animarum, quarum cura apud
Archipresbyterum, cuius provisio de jure Patronatus Domini
Oippidi est cum collatione Ordinarij, Cuius annui redditus
scuta centum sunt. !
Regularium domus una, eaque Fratrum Minorum Strictioris
Observanti・ in qua quinque Sacerdotes, duo Clerici, et duo
Laici habitant. Ecclesi・du・訶ificat・sunt. Sacerdotes
seculares sex, et Clerici octo. !!
c _^ALEXANDRIA_^ !!
Oppidum quatuor millium sexcentarum animarum, quarum curam
habet Archipresbyter, a Ordinario instituto, pr誚ia
presentatione Patroni, Domini quippe loci,Cuius annua pensio
scuta ducenta. !
Xenodochium parvum pro pauperibus infirmis curandis extat. !
Regularium C誅obia duo. Unum Carmelitarum: duobus
Sacerdotibus, et totidem laicis. Alterum Minorum Strictioris
Observanti・ Sacerdotibus sex Clericis duobus, atque sex
laicis ibi degentibus. !
Ecclesi・sex sub Ordinarij Jurisdictione fundat・ Sacerdotes
triginta septem, et Clerici decem et novem sunt. !!
c _^BURGIUM_^ !!
Oppidum animarum quatuor millium nongentarum, et decem sub
cura Archipresbyteri, Cuius institutio prout de Jure Communi,
eiusque annui proventus scuta centum viginti sunt. !
In Ecclesia Parochiali hor・Canonic・quotidie per Sacerdotes
ad id designatos recitantur, ad quod munus ommes ex Oppido
oriundi, si velint admittuntur. !
In eadem satis decenter asservantur Reliquia S. Antonij
Abbatis, item et S. Viti Martyris. !
Monialium Monasterium sub Regula S. Benedicti extat, in quo
viginti sex Chorales, quatuor Convers・ et una educanda
commorantur. !
Regularium Virorum C誅obia quatuor. !
1. Carmelitarum: Sacerdotibus tribus, et uno Laico. !
2. Tertij Ordinis S. Francisci: Sacerdotibus quatuor, et
totidem Laicis. !
3. Minorum Reformatorum: Sacerdotibus sex, et quinque Laicis. !
4. Capuccinorum: Sacerdotibus quinque, duobus Clericis, et
Laicis quatuor ibidem degentibus. !
Domus item Hospitalis pro Pauperibus infirmis curandis. !
Ecclesi・sub ordinaria Jurisdictione quatuor decem. Sacerdotes
quinquagintaduo, et Clerici triginta quatuor. !!
c _^VILLAFRANCA_^ !!
Oppidum trium millium centum quinquaginta septem animarum,
quarum curam gerit Archipresbyter, Cuius pr誑entatio ad
Dominum Oppidi spectat, cum institutione Episcopi. Eiusdem
annui proventus scuta centum sunt. !
Regularium Virorum domus tres extant. Una Minorum Observanti・
Sacerdotibus quatuor, et tribus laicis. Altera Tertij Ordinis
S. Francisci: tribus Sacerdotibus, et totidem Laicis. Item
Domus Reformatorum S. Augustini Sacerdotibus quatuor et tribus
Laicis ibidem commorantibus. !
Ecclesi・quinque ultra pr詛atas. Sacerdotes tres ultra
triginta, Clerici decem et octo sunt. !!
c _^LUCCA_^ !!
Oppidum animarum mille ducentarum octoginta tres, quarum habet
curam Sacerdos ad id approbatus. !
Sunt in Oppido Ecclesi・du・ Sacerdotes sex, Clerici totidem. !!
c _^SANCTUS CAROLUS_^ !!
Oppidum centum sexaginta animarum Sacerdoti approbato
commendatarum. !
Altera Ecclesia extat, sed nullus alius Sacerdos, nec
Clericus. !!
p _^CLUSA_^ !!
Oppidum quinque millium centumanimarum, quarum curam gerit
Archipresbyter, qui elegitur prout de Iure Communi, Cuius
proventus annui centum octoginta scuta sunt. !
In Parochiali Ecclesia, quotidie per Sacerdotes ad id
designatos Officium Divinum peragitur, atque in Choro horｵ
Canonicｵ recitantur. !
In eadem decenter asservatur Caput S. Hygini Papｵ et Martyris
cum alijs Reliquijs. Extat alia Ecclesia in qua administrantur
Sacramenta per Sacerdotes approbatos. !
Xenodochium extat pro infirmis curandis. !
Monialium Monasterium sub S. Benedicti Regula, in quo viginti
Chorales Professｵ, una Novitia, et sex Conversｵ. !
Regularium Virorum quinque Cｵnobia. !
1. Congregationis Olivetanorum: Sacerdotibus quatuor cum
Abbate, et uno Laico. !
2. Prｵdicatorum: quatuor Sacerdotibus, et duobus Laicis. !
3. Conventualium Minorum: Sacerdotibus duobus, et uno Laico. !
4. Capuccinorum: quinque Sacerdotibus, duobus Clericis, et
quinque laicis. !
5. Minorum Strictioris Observantiｵ: Sacerdotibus quinque,
Clericis duobus, atque Laicis quatuor ibi commorantibus. !
Ecclesiｵ ultra prｵfatas undecim sunt sub Ordinarij
Jurisdictione. !
Clerus habet Sacerdotes sexaginta sex, Clericos triginta unum.!!
c _^COMITISSA_^ !!
Oppidum animarum de Ritu Latino sexcentarum quinquaginta
quinque, _ Sacerdote approbato gubernatarum, ubi sunt tres
alij Sacerdotes eiusdem ritus, et Clerici quinque. Animarum de
Ritu Grｵco nongentarum quinquaginta, quarum curam habet
Sacerdos de eodem Ritu, ubi sunt sex Sacerdotes, et tredecim
Clerici eiusdem Ritus. !
Prope istud oppidum duobus prope milliarijs distat Cｵnobium
nobile, et magnum Monachorum Congregationis Montis Oliveti,
sub titulo S. Mariｵ de Nemore, in quo educantur Novitij;
constatque ex tredecim Sacerdotibus cum Abbate, quatuor
Clericis in Sacris, quinque in Minoribus, quatuor Novitijs, ac
laicis octo. !!
c _^JULIANA_^ !!
Oppidum bis mille animarum, quarum curam gerit Archipresbyter
institutus prout de Iure Communi, Cuius annui proventus,
centum et decem scuta sunt, atque in Parochiali Ecclesia per
Sacerdotes ad id designatos Officia Divina celebrantur.
Conservatur item in eadem Ecclesia pars Corporis Sanctｵ
Julianｵ in arca argentea satis decenter. !
Monasterium Monialium sub Regula S. Benedicti habens tredecim
Moniales Chorales Professas, duas Novitias, et tres Conversas.!
Regularium Virorum Cｵnobia duo. Unum Congregationis Montis
Oliveti, cum Abbate quatuor Monachorum Sacerdotum, et duobus
Laicis. Alterum extra Oppidum distans milliario Strictioris
Observantiｵ S. Francisci, in quo Sacerdotes sex, Clerici
quinque, et totidem Laici. !
Ecclesiｵ ultra prｵfatas numero quindecim. Clerus habet
Sacerdotes vigintiocto, Clericos duodecim. !!
c _^SAMBUCA_^ !!
Oppidum sex millium septingentarum quadraginta trium animarum,
quarum curam habet Archipresbyter electus, et institutus prout
de Jure Communi, Cuius annui proventus scuta ducenta sunt.
Altera Ecclesia designata est pro administratione
Sacramentorum in subsidium Parochialis. !
Monasterium Monialium sub Regula S. Benedicti, quarum decem et
octo Chorales Professｵ, una Educanda et quinque Conversｵ. !
Orphanarum Virginum domus, quｵ ab universitate aluntur omnes
numero decem. !
Regularium Virorum domus tres. Una Carmelitarum trium
Sacerdotum, et duorum Laicorum(rectius:Clericorum,n.d.r.),
et laicorum quatuor. Item altera habens Sacerdotes quinque,
Clericos duos, et Laicos quinque. !
Ecclesiｵ ultra prｵfatas duodecim sunt sub Jurisdictione
Ordinarij. !
Clerus habet Sacerdotes quadraginta novem, et totidem
Clericos. !!
c _^SANCTA MARGARITA_^ !!
Oppidum quatuor millium tercentarum animarum Sacerdoti
approbato commendatarum. In hoc Oppido extat Hospitium PP.
Reformatorum S. Francisci, ubi tres Sacerdotes, et totidem
Laici commorantur. Ecclesiｵ quinque, Sacerdotes decem et octo,
Clerici sexdecim sunt. !!
c _^MONS VAGUS_^ !!
Oppidum mille quingentarum animarum Sacerdoti approbato
commendatarum. Ecclesiｵ Oppidi tres, Sacerdotes quinque,
Clerici novem. !!
c _^MEMPHIS_^ !!
Oppidum bis mille animarum quarum curam habet Sacerdos ad id
approbatus. Altera Ecclesia extat. Sacerdotes quinque, et tres
Clerici ibidem commorantur. !!
c _^CALTABELLOTA_^ !!
Oppidum trium millium quingentarum animarum, ultra
quadraginta, quarum habet curam Archipresbyter: vacat mod_.
Electus tamen iam est _ Sede Apostolica, Cui Iure alternativｵ
competebat electio. Fructus Beneficij scuta quinquaginta, et
totidem onera frumentorum. !
In Parochiali insignis Reliquia S. Peregrini Eremitｵ, cum alia
S. Mariｵ Magdalenｵ decenter asservatur. Parvum extat
Xenodochium pro pauperibus curandis. !
Monialium Monasterium sub Regula S. Benedicti, ubi
quatuordecem Moniales Professｵ Chorales, tres Conversｵ, et una
Novitia. !
Regularium Virorum Cｵnobia tria. Primum Eremitarum S.
Augustini: Sacerdotibus sex, uno Clerico, et quatuor Laicis.
Secundum Carmelitarum: Sacerdotibus tribus, et duobus Laicis.
Tertium Capuccinorum Sacerdotibus quinque, uno Clerico, et
quinque laicis ibi degentibus. !
Ecclesiｵ decem et septem sunt. Sacerdotes viginti octo,
Clerici viginti quatuor. !!
c _^RIBERA de MONCADA_^ !!
Oppidum duarum millium sexaginta quinque animarum, quarum cura
apud Archipresbyterum, Cuius electio de Iure Patronatus Domini
loci existit. Habetque scuta centum pro sui sustentatione. !
Ecclesiｵ tres sunt. Sacerdotes duodecim, Clerici novem. !!
c _^CALAMONACI_^ !!
Oppidum animarum mille octogintaseptem, quarum habet curam
Archipresbyter, Cuius provisio de Iure Patronatus Domini loci,
habetque ille pro sua sustentatione scuta quinquaginta, et
frumentorum salmas decem. Prｵter Parochialem Ecclesiam aliｵ
tres sunt. Sacerdotes octo, Clerici quinque inveniuntur. !!
c _^CATHOLICA^_ !!
Oppidum septem millium quingentarum vigintitrium animarum,
quarum gerit curam Archipresbyter, Cuius prｵsentatio ad
Dominum Oppidi, cum institutione Ordinarij spectat. Habetque
pro sui sustentatione scuta centum sexaginta. !
Extat Hospitium Fratrum Reformatorum S. Augustini tribus
Sacerdotibus et duobus Laicis. Item Conventus Excalceatorum S.
Mariｵ de Mercede: Sacerdotibus quatuor, tribus Clericis, et
totidem Laicis. !
Ecclesiｵ novem sunt, Sacerdotes vigintiocto, Clerici
trigintaunum. !!
c _^MONS LｦTUS_^ !!
Oppidolum animarum sexcentum septuaginta sex, quarum habet
curam Sacerdos ad id approbatus. Extatque in Oppido altera
Ecclesia; atque in eadem quatuor Sacerdotes, et duo Clerici. !!
c _^SICULIANA_^ !!
Oppidum animarum trium millium centum quinquagintaduarum,
quarum gerit curam Archipresbyter _ Domino Oppidi prｵsentatus,
et ab Ordinario institutus, Isque pro sua sustentatione centum
habet scuta. Ultra Parochialem quinque aliｵ Ecclesiｵ extant.
Clerus habet Sacerdotes tresdecim, Clericos decem. !!
c _^RｦALIS MONS_^ !!
Oppidum tercentum viginti animarum, _ Sacerdote approbato
gubernatarum, nec aliud quid notandum in hoc Oppidulo, nisi
quod ibidem degit alius Sacerdos. !!
c _^MONS APERTUS_^ !!
Oppidolum sexcentum octoginta animarum, quarum curam gerit
Archipresbyter, _ Domino Oppidi Prｵsentatus, et ab Ordinario
institutus, Cuius annui proventus scuta centum sunt. Ecclesiｵ
tres, Sacerdotes duo, et duo Clerici sunt. !!
c _^JOPPULUS_^ !!
Oppidolum quatercentum sexaginta trium animarum, quarum habet
curam quidam Sacerdos, ibique alter eidem associatur. !!
c _^REFAUDALE_^ !!
Oppidum animarum quatuor millium sub cura Archipresbyteri,
Mod_ vacat, _ Domino Oppidi Prｵsentandi, et ab Ordinario
instituendi, Cuius annui proventus centum octoginta scuta
sunt. !
Regularium Virorum, scilicet Minorum de Observantia, domus
extat, duorum Sacerdotibus, et unius Laici. !
Ecclesiｵ novem sunt, Sacerdotes vigintiquinque, Clerici
quindecim. !!
c _^SANCTA ELISABETH_^ !!
Oppidolum animarum nongentarum octoginta septem sub cura
Sacerdotis approbati. !
Degunt in Oppido tres Sacerdotes, et duo Clerici. Extat altera
Ecclesia extra et prope Oppidum. !!
c _^SANCTUS ANGELUS_^ !!
Oppidum animarum centun quatuor supra mille, sub cura
Archipresbyteri prｵsentati _ Domino Oppidi, atque ab Ordinario
instituti, pro Cuius sustentatione scuta decntum decem et octo
sunt. Ecclesiｵ septem. Sacerdotes septem, et totidem Clerici
sunt. !
Domus Fratrum Carmelitarum, uno tantum Converso ibi degente
qui quｵstuando vitam ducit. !!
c _^ARAGONA_^ !!
Oppidum quinquemilliumnongentarum vigintisex animarum sub
Archipresbyteri prｵsentati _ Domino Oppidi, et ab Ordinario
instituti cura. Pro eiusdem sustentatione scuta centum demptis
oneribus sunt. !
Paucis ab hinc annis urgente Archipresbytero Beneficium fuit
divisum, et relictis centum pro Rectore, alij proventus qui
super erant assignati sunt dividendi inter duodecim alios
Sacerdotes prｵtextu adiuvandi Parocho in Ministerio, ac
insigniti Almutijs horas Canonicas in Choro cantant. Nos ver_
eosdem coegimus, ut curｵ animarum incumberent bini, et bini
per hebdomadam. !
Regularium domus duｵ extant. Capuccinorum: quippe Sacerdotibus
quinque, duobus Clericis, et quinque Laicis. Item
Excalceatorum S. Mariｵ de Mercede: Sacerdotibus quatuor,
Novitijs pariter quatuor, et quinque Laicis ibidem degentibus.!
Ecclesiｵ prｵter nominatas, quatuor aliｵ sunt. Sacerdotes
vigintisex, Clerici quatuordecim. !!
c _^COMMITINUS_^ !!
Oppidolum animarum septiescentum sexaginta duarum, sub cura
Sacerdotis approbati. Extant alij duo Sacerdotes, et duo
Clerici. !!
c _^GRUTTｦ_^ !!
Oppidum trium ultra bis mille animarum sub cura
Archipresbyteri, _ Domino loci prｵsentati, et ab Ordinario
instituti, Cuius proventus centum scuta sunt. !
Ecclesiｵ prｵter Parochialem sex sunt, Sacerdotes undecim,
Clerici decem. !!
c _^RECALMUTUM_^ !!
Oppidum animarum quinque millium sub Archipresbyteri cura,
Cuius electio, et institutio prout de Iure Communi, habetque
pro sui sustentatione prope ducenta scuta. !
In Maiori Ecclesia per Sacerdotes Almutijs insignitos
quotidie horｵ Canonicｵ recitantur. !
Regularium Virorum domus quinque. !
1. Carmelitarum: Sacerdotibus tribus, cum duobus Laicis. !
2. Minorum Conventualium: Sacerdotibus tribus, cum uno Laico. !
3. Minorum Regularis Observantiｵ: quatuor Sacerdotibus, et
tribus Laicis. !
4. Reformatorum S. Augustini: tribus Sacerdotibus, et laicis
duobus. !
5. Domus Hospitalis, in qua fratres S. Jonnis Dei: uno
Sacerdote, et duobus Laicis. !
Hinc representandum (il notista del Vaticano corregge
opportunamente in _reprｵsentandum_, ]n.d.r.]. Cfr. _ibidem_ f.
320) censui, quod postquam hi Fratres Hospitale pro suo
Instituto exercendo acceperunt, nunquam Instituto vacant, sed
redditus Hospitalis ipsi consumunt, et cum ab Ordinarij sint
Iurisdictione exempti, non sunt vires ad cogendum, ut, vel
Instituto vacent, vel domum relinquant. !
Monialium Monasterium sub Regula Tertij Ordinis S. Francisci,
ubi Deo famulantur decem et octo Professｵ Chorales, duｵ
Novitiｵ, et quinque Conversｵ. !
Ecclesiｵ, ultra Maiorem, et prｵfatas, quindecim. Sacerdotes
quadraginta septem, Clerici triginta sex. !!
c _^CASTRUM PHILIPPI_^ !!
Oppidolum animarum nongentarum septuagintaquinque sub cura
Archipresbyteri _ Domino Oppidi prｵsentati, et ab Ordinario
Instituti, Cuius annui proventus scuta centum sunt. Extant in
loco Ecclesiｵ duｵ ultra Parochialem; Clerus habet Sacerdotes
quatuor, et Clericum unum. !!
c _^FAVARIA_^ !!
Oppidum sex mille quingentarum sexaginta animarum, quarum
curam habet Archipresbyter prout de Iure Communi Institutus.
Proventus annui sunt scuta biscentum. In Cuius Parochiali
Ecclesia quotidie per Sacerdotes designatos horｵ Canonicｵ
celebrantur. Extatque in Oppido Xenodochium parvum pro
infirmis curandis. !
Regularium Virorum, nempe Carmelitarum Domus: trium Sacerdotum
et laicorum duorum. !
Ecclesiｵ ultra Matricem septem sunt, Sacerdotes quadraginta
tres, Clerici octo ultra triginta. !!
c _^SANCTA ANNA_^ !!
Oppidolum quingentarum animarum, sub cura Sacerdotis, ad id
munus ab Episcopo designati. In quo loco Sacerdotes tres, et
Clericus unus commorantur, et alia Ecclesia ultra Parochialem
extat. !!!
c *** !!!
Et hｵc de Ecclesiis, Clero tam Seculari, quam Regulari,
Hospitalibus, Montibus Pietatis, Seminario, alijsque pijs
locis _Agrigentinｵ Dioecesis_. !!!!
c * * * !!!!
Quia ver_ paucis ab hinc Mensibus totius Dioecesis
visitationem integr_ absolvimus, et plura, eaque graviora mala
animadvertemus, oportet nos Sanctam Sedem certiorem facere, ut
dignetur pro reparatione validam porrigere manum: aliter enim
putamus nos insufficientes ad tantum onus: ne si remedium
adhibere velimus, malum eat in peius cum animarum detrimento. !
In Clero Seculari hoc malum inter alia reperimus, quod cum
totum ferme Regnum, eiusque oppida sub immediata iurisdictione
Baronum, abusus inolevit, quod hi assumunt sibi viros
Sacerdotali caractere insignitos pro temporalium rerum
administratione. Hos Sacerdotes secretos appellant, nomen
impositum ad significandum minysterium, nemp_, ut sint
exactores frumenti, hordei, vini, olei, aliarumque frugum ad
Barones spectantium. Prｵfatorum Baronum terras dividunt inter
Oppidanos ad excolendum,ut plurimum non sine pauperum iniuria,
dum eos cogunt ad conducendas terras prｵfatas, non quas
possunt excolere, nec pro pensione, super qua deberent
pacisci, sed pro beneplacito Baronum. !
Custodes sunt Iurisdictionis Laicalis, tam Criminalis, quam
Civilis. Et quamvis designatos teneant Laicos Ministros,
quorum nomine causｵ iudicantur: nihil tamen illi disponunt
absque interventu, aut cert_ dispositione prｵfatorum
Sacerdotum, qui tam Capitaneis, quam Birruarijs prｵcipiunt
hunc, verbi causa, mod_ carceribus addicendum, illum e
carceribus extraendum, hunc aut illum, hac vel illa pｵna
plectendum, sive ab ea absolvendum, atque sｵpius homines
criminosos proprijs ipsorum manibus capiunt carceribus
mancipandos, non sine irregularitatis periculo. Incedunt armis
onusti, venationibus clamorosis, et venationibus dediti sunt ,
atque ut milites sclopis (?), alijsque similibus armati
comitantur Barones, quando iis hinc inde commigrari
contingit. Hinc plura audent contra Ecclesiastica personas, et
Iurisdictionem Ecclesiｵ, sicut et contra locorum Sacrorum
Immunitatem, quibus in gratiam Baronum infestissimi sunt.
Cogunt sｵpissime cｵteros Sacerdotes, at alias Ecclesiasticas
personas oppidorum, sicut diximus de Vassallis laicis, ad
acceptandum terras ad seminandum pro pensione sibi benevisa,
atque solvere gabellas, ad minus eas quas in sui favorem
imponunt Barones. Horum Sacerdotum ministerio usque ad
Sacratissimas functiones Ecclesiasticas se ingerunt,
prｵscribunt Ritus, et Cｵremonias intra Ecclesias. Plurimi sunt
qui nec permittunt Sacramenta administrare in illorum oppidis,
nisi illis Sacerdotibus,de quibus sciunt omnia ad beneplacitum
eorum ordinaturos; aliter tot mala contra eosdem machinatur,
etiam per carcerationem, et exilium parentum, vel
coniunctorum, quod compelluntur Ministerio renunciare. Atque
similiter faciunt contra Vicarios foraneos, si omnia ad eorum
nutum non moderentur. Nulli licet pro negotio aliquo ad
Episcopum recurrere, non obtenta prius ab eis venia. Ipsi
Causas Spirituales sｵpius decidere faciunt per se, vel per
suos ministros oretenus. Sacerdotes, et alias Ecclesiasticas
personas mulctant et carceribus addicunt. Ecclesiarum bona, et
aliorum piorum locorum pro illorum placito administrantur,
Lites insurgentes dirimunt, quod relictum fuit pro una
Ecclesia, vel pro aliquo opere applicant alteri Ecclesiｵ, vel
pro alio ministerio, atque inventi sunt qui bona stabilia
Ecclesiarum concesserunt Laicis ad meliorandum. Nec audent ita
vexati Ecclesiastici ad Prｵlatum recurrere, tum quia
impossibiles sunt iuridicｵ probationes, cum contra dominos, et
potentes, quin etiam eorum ministros laicos, Vassali ullo
pacto ad deponendum adigi non possint; tum quia si aliquam
super negotio inquisitionem faciant Prｵlati, statim suspicio
oritur quod querelis Ecclesiasticorum permoti hoc agant,
quamquam pro Fisco Causa formetur, et tunc mala, quｵ imminent,
graviora sunt hac misera servitute. Sｵpe voluimus mittere
manum pro Ecclesiasticorum defensione; at
ver_ illi poplite
flexo rogaverunt, ut manum retraheremus, scientes quam cert_
defensionem cessuram in maximam illorum ruinam, quorum
libertati consulebamus: Unde miserrimam tolerant servitutem;
Tutant enim, et iactant Barones se in proprijs Oppidis esse
rerum tam prophanarum, quam ecclesiasticarum, ut supremos
moderatores. !!
His accedit quod anno proxim_ elapso per omnes Civitates, et
Oppida promulgatum fuit Laicale proclama, quo monebantur omnes
ministri Iurisdictionis Temporalis, nullum familiarem aut
ministrum Laicum Episcoporum debere gaudere privilegio fori
Ecclesiastici; Et cum oporteat tenere ad minus ministros
inferiores, quales sunt Birruarij, Laicos; ut prim瀕 isti pro
defensione Iurum Ecclesiarum, vel Ecclesiasticorum, nomine
Curiｵ Spiritualis monent aliquem, ut desistat ab offensione,
vel citant pro prｵfata tuitione, carceribus mancipant, si
monitio, aut citatio sit contra aliquem Laicum Ministrum, aut
contra ab eis dependentes. Nec datur (tam longe, lateque in
hoc Regno gravaminum patet campus) in propriam defensionem
aliquid moliri; Cum non solum actus iuridicos efformare, sed
nec verbum quidem proferre liceat, quod statim aditum non
prｵstet gravamini decidendo _ Iudice qui pro Regula Iudicandi
habet prｵfatum laicale proclama. !
Hinc Ecclesiastica disciplina prolapsa, Prｵlatorum Iurisdictio
enervis, Subditorum audacia petulantior, in quibus nec
obedientia, nec modestia, personarum Deo Sacratarum propriｵ
reperiuntur, quippe sｵpissim_ in delinquendo seculares
facinorosos enormiter excedunt. Augentur hｵc mala ex nimia
facilitate obtinendi exemptionem _ Prｵlatis, quｵ tanta
promptitudine occurrit, ut nullus eam pro libito non
consequatu. Si autem nolit exemptionem generalem circa omnes
causas, et in aliquo delinquat, sufficit ut non possit corrigi
_ Prｵlato, dicere se esse gravatum. Vel oportebit Prｵlatum in
alio Trubunali facere partes actoris tot causarum quot habet
subditos. Unde mod_ Prｵlati nihil agere possunt prｵterea, quｵ
ut in plurimum facere possunt alibi, in villulis Vicarij
foranei Episcoporum. !!
Regularium Virorum res non fｵlicius se habent, quia similia
patiuntur, vel potius eadem tam subditi, quam Superiores
illorum: Patiuntur tamen Regularium res aliud notabile malum
contra Regularem Observantiam, et disciplinam quam, etiam si
vellent amplecti, non possent ad prｵscriptum Regulｵ vivere ob
paucitatem fratrum commorantium in Conventibus. Plures enim
sunt Conventus in quibus duo tantum habitant fratres, in alijs
tres, aut quatuor ad summum. Und_ nec Ecclesiｵ decenter
tenentur, neque horｵ Canonicｵ in Choro in similibus domibus
recitantur, et sｵpius potius scandalo, quam exemplo populi
sunt; Quapropter prudentiores, laicorum, immo et Regularium
putant, putant consultissimum fore, si prｵfati supprimerentur
conventus, et Fratres in eisdem existentes ad alios, in quibus
ob maiorem numerum posset institui Regularis Observantia,
trasferrentur. !!
c *** !!
Monialium Monasteria plures conservant tenaciter abusus. Inter
quos non inferioris momenti esti, quod in eis commorantur
plurimｵ feminｵ seculares aliquando ingressｵ titulo amplectendi
institutm monasticum, quod noluerunt, vel non potuerunt
amplecti. Aliquando ingressｵ titulo educationis, quｵ ab
infantia usque ad finem vitｵ durat. Et sｵpissim_ atque ut in
plurimum, cum notabili monasteriorum damno non solvunt
alimenta, vel quia non possunt, vel quia nolunt; Et cum sint
frequenter sorores, vel proximiores consanguineｵ Monialium,
istｵ ob gratiam parentum, et consanguineorum exigere retiones
alimentorum nolunt, quinimm_ impediunt exationem. Et cum
aliunde Monasteria non sint valde opulenta, quam (per il
Copista: quｵ, n.d.r.) sｵpe egestate laborant, et sustentare
nequeunt tot Moniales, et seculares, und_ opus habent
consumere pecunias destinatas pro emptione stabilium,
censuum, et aliorum annualium reddituum, ne perire fame
cogantur. Ob quam causam iam minus curant seculares de
monachandis filiabus, aut sororibus invenerunt quidem modum
exonerandi familias absque dispendio. Hinc exceptis paucis
Monasterijs, in quibus exactissim_ Regula, quam profitentur,
observatur, in cｵteris nec umbra apparet Regularis
Observantiｵ, sicut nec votorum paupertatis, et obedientiｵ, sed
vivunt non aliter quam si seculares essent sub clausura
custoditｵ. !!
Prｵterea pen_ in omnibus Monasterijs conversｵ sunt feminｵ
seculares, nec volunt eas Moniales recipere ad habitum et
professionem regularem, ut possint libito _ Monasterio eicere.
Quod rar_, etiam quando inhabiles fiunt pro Monasteriorum
servitio, faciunt. !!!!
c * * * !!!!
Omnia ferm_ prｵfata possent obtinere optatum remedium ab
ordinaria potestate si vires haberet hac ver_ civibus evacuata
, cogimur cum dolore cordis potius mala videre, et plangere,
quam tolerare. Videmus navim iactatam fluctibus, remigamus
laborantes, contrarij venti concutiunt, atque his agitati
procellis pen_ submergimur. Und_ sol瀕 remanet, ut cum illis
clamemus, quorum personam et ministerium gerimus, Domine,
salva nos,perimus
sperantes ab eo qui Christi vices habet vocem
audire. Confidite. Ego sum nolite timere, utque ventis, et
mari imperio facto tranquillitas magna fiat. !!
Et hｵc de statu Ecclesiｵ, et Dioecesis Agrigentinｵ, quam sub
Obedientia Sanctｵ Sedis et EE. VV. protectione humiliter
collocamus, atque sub ea vivere velle, et mori toto corde
protestamur. Datum Agrigenti die 20 septembris 1699. !!
e, si prｵfati supprimerentur
conventus, et Fratres in eisdem existentes ad alios, in quibus
€wX"s
Nessun commento:
Posta un commento