s+l2< nr50ms10
^[Relatio status Ecclesi・et dioecesis Agrigentin・ad SS.mum
Dnu.m Innocentium Divina providentia Papam XII ab moderno
eiusdem ニcclesi・episcopo
transmittenda, atque Sacr・
Congregationi S.C.S. per specialem nuncium presentanda,
instante obligatione Sacra Limina visitandi pro triennio 38ー,
stante impedimento episcopi, prout pr詛atus nuncius
per
pubblica documenta eamdem Sacram Congregatione reddet
certiorem.^[ !
c
^Emin.mi et RR.mi PP.^ !
Non ante diem septimum Settembris anni iam evoluti 1697, hanc
ecclesiam et dioesesim prim gubernandam suscepi: et cum
statim mihi curae fuisset, scire onera, ac munia obire proprio
muneri incumbentia, compertum habui ex litteris istius Sacrae
Congregationis
datis Romae sub die 11 Xbris 1694; quod ab
antecessore episcopo ad sacra limina visitanda pro tiennio
36-, iam decurso, speciali nunctio destinato, ex Apostolic・
Sedis
dispensatione fuit idem nuntius admissus ad
satisfaciendum pr詛ato muneri pro triennio 37ー tunc currente,
onere tamen adiecto ut pr詛ato triennio durante
statum
ecclesi・transmicteret. Verum pr訶ictus antecessor
episcopus
e vivis ante elapsum
triennium fuit sublatus; quare et longa
infirmitate detentus,
et gravi senectute, pr誄editus oneri
facere satis non potuit. Hinc ego rei certior factus, ut nec
muneri deessem, nec ea quae
ignorabam esponerem supplices ad
Sacram istam Congregationem
preces porrexi, quatenus prorogare
dignaretur tempus, quo
memorata status relatio transmittenda
veniret: qua prorogatione semel et benigne concessa, antequam
pr詛initum tempus elaberetur, visitationi dioecesis
institi.
Hac peracta, relationem status ecclesi・et
dioecesis
humiliter ac reverenti animo exibeo, sperans, me Sacram
Congregationem edocturam quae confirmanda, quae corrigenda
putaverit.
!
Tota igitur Dioecesis
complectitur sex civitates; oppida
quinquaginta septem;
ecclesias sub jurisdictione ordinarii,
praeter Monialium et
Regularium, quadringentas octoginta
septem; Monialium Monasteria
Ordinariae Jurisdictioni pariter
subiecta viginti sex, cum altero monasterio subdito
Regularibus
Ordinis Praedicatorum ; conventus regularium
centum et octo; sacerdotes
seculares milletercentum
septuagintatres; clericos in
maioribus et minoribus costitutos
mille centum quatuor; animas vero bis centum quinquaginta
quinquemille ducentas et
decem.
!!
f-l1
Civitates
Conventus !
l2 _et oppida_--_Ecclesi訐--_Monast.a Monialium_--_Regularium_ !
63 487 27 108 !!!
_Sacerdotes_------_Clerici_----_Anim訐 !
1.373 1.134 255.210. !!!
c f+
_^AGRIGENTUM_^
!!
Civitas pervetusta totius dioecesis caput:
sita in Regno
Siciliae ad prospectum Meridianum Maris Mediterranei, atque ab
eo quatuor distans milliarijs, prae altis muris circumvallata,
ubertate camporum circumcirca conspicua, ac in dorso montis
aedificata, in cuius supercilio Ecclesia Cathedralis, cum
episcopali palatio eidem contiguo, constructa est, prim・
quidem sub
auspicijs Assumptionis B.mae Matris, deinde S.
Jacobi Apostoli, ac demum S. Gerlandi Episcopi Agrigentini
Confessoris, Civitatis Principalis Patroni. Templum hoc
magnificentissim・ ac pulcherrim・constructum
duobus organis
paris nobilitatis decoratur: nec deest stipendium sufficiens
pro organista, et choro musicorum, qui solemninaoribus diebus
magno populi concursu et devotione laudes divinas concinunt. !
Chorus pro horis canonicis persolvendis, quibus intersunt
omnes, qui de iure deberit interesse, in medio templi iuxta
morem regionis existit; Non quidem
magnificenti・
Templi correspondet, sed (Deo dante) quamprimum debita iam
contracto persolvero expensis cert・non parcam,
sed structur・Templi Chori structuram conformare
conabor. Ad
latus eiusdem Templi turris pr訛lta pro campanis, et
minoribus
tintinnabulis sonorum concertum efformantibus cernitur
訶ificata .
!
Sacrarium sive Sacristia expensis Mens・Episcopalis
mod・
contruitur, ex quo antiquum nec magnitudini Templi consonat,
nec ob angustiam
aptum, et sufficiens reputatur tum pro
ministerio, tum pro supellectilis sacr・custodia. !
Decoratur Ecclesia pluribus, et insignioribus Santorum
Reliquiis, decentissim・conservatis: Nam pr誥er integrum
corpus Sancti Gerlandi Episcopi, et confessoris, quod in
sacello tribus clavibus observato, atqu・in arca
magna
argentea inclusum
custoditur, frustum Sanct・Crucis Christi,
cum Spina Dominic・Coron・ Capillus Beatissim・Virginis,
Caput
Sanct・Victori・Virginis, et Martyris, Ossa Sanct・Ann・
Sancti Viti, atqu・aliorum Sanctorum Martyrum, et Confessorum,
quorum nomina in thecis descripta
apparent, asservantur, atqu・
devota fidelium veneratione coluntur. !
Ultra Aram Maximam quatuordecim alia Altaria consona symmetria
sunt 訶ificata, atqu・ad sinistram
alam Ecclesi・Capella
specialis pro Sacrosancto Eucharisti・Sacramento: in
quibus
singulis diebus
ingens numerus Missarum celebratur, tum ob
fidelium devotionem, tum in
satisfactionem onerum
beneficialium, et piorum legatorum: atqu・inter illa
unum
privilegio Apostolico gaudet, pro adiuvandis Purgatorii
animabus.
!
Abundat supellectili sacra, et pretiosa; atqu・in
dies, Deo
dante, spero magis ac magis sacros ornatus augendos. !
Episcopatus est de Iure Patronatus Regis Catholici, cuius
annui redditus duodecim millia scuta circiter monet・Regni:
ex
his Episcopus annuatim contribuere pr詛ato Regi pro
Regni
necessitatibus ex concessione Apostolica scuta bis mille
centum et ultra ter mille et amplius diversis Pensionarijs:
quingenta pro fabrica Ecclesi・ biscentum
quinquaginta pro
Seminarij subventione: centum pro quadragesimali Concionatore:
alia centum pro distribuendis in die Purificationis Beat・
Mari・Virginis candelis cer・elaborat・ preter alia onera
minoris momenti. Reliquum in domus, et famili・sustentatione
nec non in pauperum, et Ecclesiarum adiumentum erogatur. !
Collegium Canonicorum iuris scientia, nobilitate, ac exemplari
morum honestate conspicuis numero viginti apprim・
nobilitatur. Quatuor continet Dignitates, Decanatum,
Cantoriam, Archidiaconatum, Thesaurariatum. C誥eri
Canonici
suis ordinibus
Presbyteratus, Diaconatus, et Subdiaconatus
intyer se discernuntur. Sunt
de Regio Jure Patronatus du・
dignitates, Decanatus, et
Archidiaconatus, et pariter tres
ali・Pr訝end・Canonicales:
Cantoris vero Dignitas perpetuo a
Sede Apostolica provisionem expectat, sicut Thesaurarij ab
Episcopo; Reliqui Canonocatus sunt liber・collationis,
et
iuxta Regulas Cancellari・Apostolic・conferuntur.
Pr訝end・
valde discripant qad proventus; etenim
alia・pinguores, ali・
tenues, ali・nihil penitus fructum continent:
remanentibus
dummodo pro huiusmodi Canonicis distributionibus quotidianis. !
Pro horis
Canonicis, ac Divinis Officijs peragendis
superadditur Capitulo numerus quadragintaocto Capellanorum,
seu
Mansionariorum, ut vocant, partim de Jure Patronatus,
partim ab Episcopi libera electione pendentium, ex quo valde
Chorus decoratur, et magna cum solemnitate quotidie divina
peraguntur.
!
Erecta invenitur Pr訝enda Theologalis iuxta S.
Concilij
Trid.ni decretum, assignata sufficienti congrua, cum onere bis
in hebdomada in Ecclesia Cathedrali lectionem habendi.
Theologus tamen de corpore Capituli non est: puto quia tempore
provisionis inter
Capitulares Theologus lectionibus aptus, non
fuit inventus.
!
In Civitate tres Ecclesi・Parochiales sunt erect・ quarum
prima Cathedralis cum
animarum cura penes Capitulum , pro
cuius exercitio ob eodem
singulis annis pr詛icitur Magister
Capellanus de corpore Capituli, qui, adiunctis duobus alijs
Capellanis, muneri incumbit. Adiungitur Cathedrali altera
sacramentalis Ecclesia, in qua per Ministros ad id assumptos
pro commodiori administratione Sacramenta populo ministrantur.
Ali・du・Parochi・suos
habent Beneficiatos perpetuos, ac
distinctos limites pro cura animarum gerenda. !
Seminarium Clericorum prope Ecclesiam Cathedralem insigniter
ad modum floret,
erectum iuxta S. Concilij Trid.ni decretum,
atqu・ad eiusdem decreta
gubernatum: in hoc expensis Seminarij
triginta sex Clerici aluntur
plures tamen alij cum parentum
congrua contributione ibidem
convivunt. Pr誥er Rectorem et
alios ministros pro rei
familiaris administratione, et
custodia sustentat Collegium
tre Lectores pro Grammatica, et
Humanioribus litteris,
Lectoresque Philosophi・ Theologi・
scholastic・ et Moralis, Juris Canonici, et Civilis: quare nil
deesse videtur ad perfectam
generalium studiorum
Universitatem. Lectoribus pr詛atis, et Ministris competentia
salaria sunt assignata; Unde
magnus habetur concursus
discipulorum tam civium, quam
exterorum, et Agrigentinum
Seminarium pr訥lari nominis in hoc Sicili・Regno gloriam
adeptum est.
!
Ereptus pariter invenitur
Mons Pietatis, in quo statis diebus
pecuni・ pignoribus
acceptis mutuo pauperibus dantur cum eorum
magno levamine: ・duobus Canonicis gubernatur. !
Xenodochium pariter extat ad pauperes infirmos curandos, atqu・
ad recipiendos pueros expositos, eosque alendos, ac educandos
fundatum: in quo Sacerdos est perpet designatus, ut
infirmis
Sacramenta ministret. !
Tria sunt etiam in Civitate Sancti monialium Monasteria
Ordinario subiecta. Primum Cisterciensis Ordinis in quo
triginta Moniale Chorales profess・ de Regulari
observantia
optim・merit・cum competenti
numero Conversarum. Secundum
Tertij Ordinis S. Francisci quindecim Monialibus constans, cum
conversis opportuno numero in eo degentibus. Tertium eiusdem
Ordinis vigintiquinque Professas, et Conversas ibidem congruo
numero commorantes, continet. !
Adest pr誥erea Domus Puellarum Virginum Orphanarum
ad numerum
quadraginta quinque: h・ab Episcopo pro maiori
parte
sustentantur.
!
Insuper domus Patrum Congregationis Oratorij, in qua
reperiuntur Sacerdotes tres, Clerici duo. !
Regularium iurorum C誅obia decem sunt !
1. Ordinis Pr訶icatorum, in quo Sacerdotes septem, Clerici
quatuor, totidem
conversi.
!
2. Minorum Conventualium:
Sacerdotes quinque, Clerici
quatuor, totidem laici. !
3. Carmelitarum: Sacerdotes tre, laici duo. !
4. Ordinis Sanct・Mari・de
Mercede Discalceatorum: Sacerdotes
quatuor, laici tres.
!
5. Eremitarum S. Augustini: Sacerdotes duo, unus laicus. !
6. Minorum S.
Francisci de Paula: Sacerdotes tres,
Clericus
unus, et unus laicus. !
7. Minorum Reformatorum S.
Francisci: Sacerdotes sex, Clerici
quinque, totidem laici. !
8. Eiusdem Ordinis: Quatuor
Sacerdotes, totidem laici. !
9. Capuccinorum: Sacerdotes
sex, laici quinque. !
10. Tertij Ordinis S. Francisci: Sacerdotes quinque, Clerici
duo, laici quatuor.
!!
Plurim・adsunt Confraternitates, et Congregationes
laicorum.
Ecclesi・intra Civitatem, et extra muros sub
Ordinarij
Jurisdictione ad numerum triginta ascendunt. !
Clerus pr誥er Canonicos, et Mansionarios pr詛atos numerat
Sacerdotes septuagintatres,
Clericos in Maioribus, et
Minoribus, Centum. !
Anmarum numerus in Civitate, et suburbio sexdecem mille
ducent・quadragintaquinque. !!
c
^_SACCA CIVITAS_^ !!
Ad ripam Maris Mediterranei sita, et Catholico Regi immediat・
subiecta, ante hoc seculum amplissima fuit: Civilia tamen
bella illi magnam populi partem adimerunt. !
Stabet Parochialem Ecclesiam, ubi per Archipresbyterum, cuius
electio libera secundum Regulas Cancellari・fit,
cura animarum
totius Civitatis exercetur. Fructus beneficij ad scuta centum
quinquaginta ascendunt. Eidem Archipresbytero cura est aliarum
duarum Ecclesiarum, in quarum unaquaque Sacramenta
ministrantur pro maiori populi commoditate; assumptis ad
Sacerdotibus ipsius expensis. !
In Ecclesia Maiori quotidie per Sacerdotes, ad id designatos,
Officia divina persolvuntur. !
Adsunt in Civitate, Mons Pietatis pro pignorantibus mobilibus
ad favorem pauperum.
!
Domus Hospitalis pro infirmis
curandis, qu・paucis ab hinc
annis concessa fuit fratribus
S. Joannis de Deo; infeliciter
tamen: nam antea ibidem
aliqui pauperes curabantur, mod・ver・
fratres in solam sui sustentationem redditus omnes consumunt,
neque illis cura est instituti; sed otios・vivendo
piam
testatorum voluntatem defraudare videntur. Quia tamen exempti,
opportunum remedium adhibere nequivimus.
Emin.mi PP. pro eo,
quo pollent, Catholico zelo, mandata impartiri dignabuntur,
prout expediens
visum fuerit.
!
Monialium Monasteria quinque.
Quatuor sub ordinaria
jurisdictione, alterum sub
cura Fratrum Ordinis Pr訶icatorum.
In Primo eorum, qu・sub Ordinaria Jurisdictione, ac Regula S.
Benedicti Deo famulantur,
triginta septem sunt Moniales Choro
addict・ cum undecim
conversis: in secundo, quod extra moenia
Civitatis est situm,
septemdecim profess・Chorales, et decem
Convers・ in tertio Profess・undecim, septem convers・ in
quarto demum cum sex
conversis quindecim Chorales Profess・
Quod sub Regula, et
Jurisdictione Ordinis Paedicatorum, novem
numerat Velatas, quinque
conversas.
!
Domus Orfanorum Virginum ad
numerum triginta, qu・piorum
eleemosynis aluntur.
!
Domus Convertitarum, et male
nuptarum, qu・valde angusta, et
paupertate gravis admodum
valet retinere.
!
Regularium virorum novem Conventus. !
1. Ordinis Pr訶icatorum, in quo Novitij educantur, ac in eo
sex Sacerdotes, cum Novitijs
decem, et laicis quinque
commorantur. !
2. Carmelitarum, quod
Sacerdotibus duodecim, duobus Clericis,
et tribus laicis
constat.
!
3. Tertij Ordinis S.
Francisci, in quo tres degunt Sacerdotes,
cum duobus Laicis.
!
4. Minorum de Observantia, in
quo sex Sacerdotes, Novitij sex,
quatuor laici
sustentantur.
!
5. Eremitarum S. Augustini,
quod Sacerdotes tres, unum
Clericum, et duos Laicos
continet.
!
6. Minimorum S. Francisci de Paula, ubi tres Sacerdotes, Laici
duo convivunt. !
7. Cappucinorum, per quatuor Sacerdotes, Clericos duos, Laicos
sex constitutus.
!
8. Collegium Societatis Jesu, quem viginti Sacerdotes
inhabitant, laici octo. !
9. Hospitale pr訶ictum Fratrum S. Joannis de Deo,
duobus
laicis, uno Sacerdote ibidem commorantibus. !
Ecclesi・intra, et extra moenia Civitatis Ordinario
subiect・
vigintiquinque sunt.
!
Animarum numerus septies mille quingent・ !!
c
^_NARUS_^ !!
Civitas h訥 pervtusta ac nobilium incolarum magno
numero
insignis, tres
habet Parochias suis distinctas limitibus pro
animarum cura, quarum pr訥ipua Matricis Ecclesi・honore, eius
Rector nomine Prioris decoratur: sub eiusdem
gubernatione du・
ali・sunt deputat・ Ecclesi・ in quibus pro maiori populi
commodo per Capellanos expensis Prioris ad id assumptos,
Sacramenta ministrantur. Fructus Prioratus, demptis oneribus
pro scutis centum vigintiquinque computantur. !
Alterius Parochi・Rector Archipresbyter nominatur;
terti・ver・
Pr誄ositus: huic beneficium scuta centum reddit;
illi
sexaginta quinque.
!
In matrice Ecclesia per Presbiteros designatos Hor・Canonic・
quotidie celebrantur. !
Duo extant Monialium Monasteria, utrumque sub Regula S.
Benedicti: in quorum antiquiore Moniales Velat・Profess・
septemdecim, cum
octo Conversis: in moderniore Profess・Velat・
undecim, Convers・quinque commorantur. !
Plures in Civitate florent
Sodalitates, et pi・Laicorum
Congregationes.
!
Xenodochium erectum reperitur pro infirmis curandis
sub
Ordinaria Jurisdictione. !
Regularium C誅obia octo. !
1. Ordinis Pr訶icatorum, in quo Sacerdotes duo, quatuor
Laici.!
2. Minorum Conventualium, in quo Sacerdotes septem, Novitij
quatuor, Laici quinque. !
3. Eiusdem Ordinis sub eodem Guardiano, in quo Sacerdotes duo,
totidem Laici. !
4. Carmelitarum, in quo Sacerdotes quinque, totidem Novitij,
ex quibus tres pro Choro, duo Laici. !
5. Eremitarum S. Augustini, in quo Sacerdotes quinque, Laici
quatuor. !
6. Minorum Strictioris Observanti・S. Francisci, in
quo
sacerdotes quinque, quatuor Clerici, et quinque Laici. !
7. Capuccinorum, in quo sacerdotes quinque, unus Clericus, sex
Laici.
!
8. Collegium Societatis Jesu, in quo Sacerdotes sex, Laici
quinque.
!
Clerus universus septuaginta continet
Sacerdotes, Clericos in
Maioribus, et Minoribus,
triginta tres.
!
Numerus animarum decies mille trigintaquinque. !!
c
^_LEOCATA, sive ALICATA^_ !!
Civitas ad ripam Maris Mediterranei duobus Regijs fortalitijs
munita, cuius maior Ecclesia, in
qua per Presbyteros almutijs
insignitos quotidie divina persolvuntur, ab Archipresbytero
cum cura animarum
gubernatur, adiunctis Coadiutoribus, atque
altera Sacramentali Ecclesia pro commoditate populi. Fructus
Beneficij prop・tercentum scuta sunt, inclusis oneribus. !
Adsunt in Civitate: Domus
Hospitalis ・jurisdictione Ordinarij
exempta. Monasterium
Sanctimonialium Ordinis Cistercensis, in
quo Profess・Velat・undeviginti,
Convers・septem.
!
Domus Puellarum Virginum Orphanarum, nimia egestate laborans,
sed illius subventioni actent・invigilo
multarum
pecuniariarum applicatione. !
Regularum Virorum
sex C誅obia. !
1. Ordinis Pr訶icatorum, constans duobus Sacerdotibus, et uno
Laico.
!
2. Carmelitarum Sacerdotibus septem, uno Clrico, quinque
Laicis. !
3. Minorum Conventualium, Sacerdotibus sex, uno Clerico, et
quatuor Laicis.
!
4. Alterum Carmelitarum, Sacerdotibus quatuor, Laicis duobus:
in cuius Ecclesia subiecta in omnibus Ordinario, asservatur
Corpus S. Angeli Martyris, in Arca argentea nobili arte
constructa custoditum, quod magna Civitatis, ac totius pen・
Regni frequentia colitur. !
5. Minorum
Regularis Obeservanti・ Sacertotibus sex, Laicis
quatuor.
!
6. Cappucinorum, Sacerdotibus quinque, duobus Clericis, Laicis
quinque.
!
Ecclesi・intra et extra moenia Ordinario subiect・viginti
sunti, pr誥er aliam, qu・licet ・Civitate quatuor milliarijs
distans, in Syracusana Dioecesi sita, subditur nihilominus
Episcopo Agrigentino. !
Clerus Secularis constituitur per Sacerdotes centum ultra
novem, Clericos sexaginta sex. !
Animarum numerus undecim Millia quinquagintasex. !!
c
^_SUTERA^_
!!
Parva Civitas, in cuius Mariori Ecclesia per Archipresbyterum,
cuius electio
sicut et pr詛atarum Civitatum iuxta Communes
Regulas Cancellari・fit, animarum cura geritur. Beneficij
proventus dividuntur inter Sacerdotes, qui de Communia
dicuntur, eundem Archipresbyterum in cura
Parochi・ ac
alterius Sacramentalis Ecclesi・ adiutorium
prestantes: sed
pro Archipresbiytero vix remanent scuta quinquaginta. !
In cacumine pr訛lti Montis, in cuius dorso Civitas
est
訶ificata, nobilis est constructa Ecclesia, in
qua
decentissim・coluntur Corpora Sanctorum Paulini
Episcopi et
Confessoris, ac Sancti Hopnophrij Anachoret・
nobilissimis
Arcis argenteis perqu瀘 affabr・elaboratis
inclusa, magno san・
Populorum
concursu, et devotione. !
Sanctiminialium adest
Monasterium sub regula S. Benedicti,
licet pauperrimum, in quo duodecim Moniales
pro Choro, una
novitia, tres convers・ !
Virorum Regularium C誅obia duo. Carmelitarum, in
quo
Sacerdotes tres, totidem conversi; et Capuccinorum, in quo
Sacerdotes quinque, Clerici duo, Laici quinque commorantur. !
Ecclesi・Ordinario subiect・sexdecim. !
Constituunt Clerum
Secularem Sacerdotes viginti sex, Clerici
decem.
!
Animarum numerus, bismille
trecent・ !!
c
^_CASTRUM NOVUM^_
!!
Civitas antquissima, quam temporum iniuria ad extremam pen・
Populi penuriam redegit, Regi Catholico, sicut et usquemod・
memoratum, subiecta, Ecclesiam habet Matricem, in qua per
designatos Scerdotes quotidi・Hor・Canonic・persolvuntur.
Pr詁st in ea Archipresbyter cum animarum cura, et
annuo
proventu scutorum prope centumviginti. Provisio Beneficij
regulatur ad pr誑criptum Cancellari・Apostolic・
!
Extant in Civitate: Parvum
Xenodochium, pro curandis
pauperibus infirmis.
Monasterium Minialium perangustum sub
regula S. Benedicti; in quo
novem Profess・Choro addict・ et
tre convers・ !
Domus Puellarum Orphanarum,
qu・詬emosynis pr訥ipu・
Hospitalis, aluntur.
!
Regularium virorum Domus du・ Ordinis Minorum Conventualium
altera cum duobus Sacerdotibus, et uno Laico; in cuius
Ecclesia plura, et insignora Sanctorum pignora decenter
asservantur: Capuccinorum altera, cum Sacerdotibus sex et
quinque Laicis. !
Ecclesi・Ordinario subiect・viginti
quatuor: plures etiam
habentur
sodalitates, et Laicorum congregationes. !
Clerus secularis continet
Sacerdotes viginti octo, Clericos
viginti tres.
!
Animarum numerus quinque millia quinquaginta. !!
c
^_BIBONA_^
!!
Civita h訥 nobilem habet Matricem Ecclesiam, cuius
Rector,
Archipresbyter cum animarum cura ex Beneficio, quod iuxta
Regulas Cancellari・providetur, annua scuta ducenta
circiter
percipit, inclusis tamen oneribus, qu・levia non
sunt, et
inter alia Sacerdotem pro commodiori Sacramentorum
administratione in altera Sacramentali Ecclesia proprijs
expensis sustentare tenetur. !
Habet Domum Hospitalem parvam, pro
suscipiendis et curandis
pauperibus.
!
Monasteria Monialium duo: unum
sub Regula S. Benedicti, in
quo Profess・Chorales quindecim, Noviti・du・ sex Convers・
Alterum Tertij Ordinis S. Francisci cum solemni professione
trium votorum, in quo viginti septem Profess・pro
Choro,
Noviti・tres, et sex Convers・ !
In his duobus Monasterijs viget rigorosa vita communis, et
Regularis
Observantia magn・eiusdem Civitatis, quinetiam
totius dioecesis 訶ificatione.
!
Regularium virorum C誅obia sex.
!
1. Ordinis Pr訶icatorum, in quo duo Sacerdotes, et
totidem
Laici.
!
2. Carmelitarum: Sacerdotes duo, unus Laicus. !
3. Minorum Conventualium S. Francisci: Sacerdotes tres, Laici
duo.
!
4. Capuccinorum: Sacerdotes quinque, duo Clerici, Laici
quatuor.
!
5. Minorum Strictioris
Observanti・ Sacerdotes quinque,
totidem Laici.
!
6. Collegium Societatis Jesu: Sacerdotes quinque, Clericus
unus, Laici quinque.
!
Intra et extra Civitatem Ecclesi・Ordinari・Jurisdictioni
subiect・ duodecim. !
Cleri Civitatis Sacerdotes triginta duo, Clerici viginti duo. !
Animarum numerus quinque millia sexcent・ !!
c
^_CALTANISSETTA_^
!!
Civitas numeroso plena Populo, unicam habet Parochiam, in qua
animarum cura, assumptis in adiutorium quatuor Sacertotibus
per Archipresbyterum exercetur, quem pr誑entat Baro
Civitatis
Illustris Dux Montis Alti, cum collatione Ordinarij, servatis
servandis. Huius
Beneficij annui proventus, demptis expensis,
ad scuta ducenta quinquaginta ascendunt. !
Monasterium Monialium sub Regula S. Benedicti quindecim in se
concludit Professas, et Velatas, Novitiam unam, quinque
Conversas.
!
Regularium Domus decem sunt. !
1. Ordinis S. Benedicti
Cassinensium: in ea Sacerdotes tres,
Laici duo.
!
2. Ordinis Pr訶icatorum: Sacerdotes octo, Clerici
quatuor,
Laici quatuor. !
3. Minorum Conventualium: Sacerdotes quinque, Clericus unus,
Laici duo.
!
4. Minorum
Strictioris Observanti・ Sacerdotes quinque,
Novitij quinque,
totidem Laici.
!
5. Altera eiusdem Ordinis: Sacerdotes septem, Laici quinque. !
6. Carmelitarum: Sacerdotes quinque, Laici duo. !
7. Reformatorum S. Augustini: Sacerdotes octo, Laici quinque. !
8. Capuccinorum: Sacerdotes quinque, Novitij octo, quatuor
Laici.
!
9. Collegium Societatis Jusu: Sacerdotes novem, Clerici duo,
Laici sex.
!
10. Fratrum S. Joannis Dei: Sacerdos unus, Laici tres. His
Fratribus commendatum fuit
Hospitale pro infirmis pauperibus
curandis.
!
Extat in territorio huius Civitatis, ab ea quatuor milliarijs
distans, qu訶am Ecclesia cum titulo Abbati・ cuius Abbas cum
c誥eris Officialibus tam temporalibus quam
spiritualibus,
quorum nullum aliud munus, nisi celebrandi, vel aliquot missis
inserviendi, putat se exemptum ob Ordinarij Jurisdictione, et
Visitatione. Unde gravia mala sequuntur: tum quia assumit
Sacerdotes Seculares ad ministeria sordida, et gradui
Sacerdotali penitus incongrua: tum quia suppositis litteris
patentibus
Procuratoris, seu exactoris fructuum Abbati・ in
quibus conceditur libera
facultas seligendi ministros, sine
retrictione, vel quoad
numerum, vel quoad qualitatem
personarum, statim apparent
Sacerdotes exempti ・Jurisdictione
sui Pr詬ati: et ut plurimum illi sunt quibus vigilantia
Pastoris est maxim・necessaria, ut scilicet ovium, set non
luporum vitam ducant. !
Ecclesi・intra et extra
Civitatem sub jurisdictione Ordinarij
triginta. Clerus Civitatis
Sacerdotes habet sexaginta octo,
Clericos quadraginta octo. !
Animarum numerus, vigintiduo millia circiter. !!!
c
^_Oppida Agrigentin・Dioecesis_^ !!!
c
^_PALMA_^
!!!
Oppidum cum unica Parochiali Ecclesia, in qua quotidie Hor・
Canonic・recitantur, cuius Rector curatus, Archipresbyter
Sacerdotem alium pro commodiori cura solet substituire.
Presentandi ius habet Dux Palm・ Dominus Oppidi,
cum
collatione Ordinarij; Cuius Beneficij annui redditus centum
quinquaginta scuta circiter afferunt. !
In Monasterio Monialium, quod sub Regula S. Benedicti ab anno
1659 invenitur erectum, una supra quadraginta Moniales
profess・et Velat・ septem
Convers・ Noviti・du・
et de
licentia Apostolica qu訶am famula Illustris Matron・Vidu・de
eadem licentia in pr詛ato Monasterio degentis,
reperiuntur. !
Monasterium hoc
adeo exacta Regulari Observantia, et vit・
austeritate floret, ut odor
bon・fam・ cum sanctitatis
opinione longe lateque per totum Sicil・Regnum et
extra
diffundatur. Mirum san・ uti fervor devotionis,
obedientia,
paupertas, modestia; Seculi contemptus, c誥er誨ue ali・
virtutes harum virginum corda inflammaverint, quantoque
exemplo fideles
animas l誥us (o c誥us?) iste nobilis 訶ificet.
Hoc certum quod cum homo solum possit ea, qu・apparent,
iudicare, humano iudicio satis apto
Monasterium hoc appellari
posset ob fragagantiam virtutum _Paradisus Domini_; atque
alienationem ・Communione Seculi, et Mundi
contemptum, fons
signatus et hortus conclusus. !
In eius Ecclesia decentur asservatur Corpus S. Felicis
Martyris, et
Corpus Sancti Celsi Martyris. Item in Parochiali
Ecclesia Corpus S.
Transpadani Martyris, cum pluribusalijs
Sanctorum Reliquijs.
!
Extat etiam in hoc Oppido
Domus Orphanarum Virginum ad numerum
decem et septem, qu・expensis Ducis pi・aluntur. !
Domus Hospitalis, et Mons
Pietatis: illa in pauperum
infirmorum cura, hic in
subeventionem pignoribus acceptis.
!
Ecclesi・intra et extra oppidum octo. !
Cleri Sacerdotes sunt viginti sex, Clerici duodeviginti. !
Anim・quatermille quingent・ !!
c
^_CAMASTRA_^
!!
Parvum Oppidum animarum quingentarum, quibus Sacramenta
administrantur per Sacerdotem ad nutum Episcopi amovibilem.
Sunt in Oppido
Sacerdotes duo, Clericus unus, et Ecclesi・du・!!
c
^_BIFARA_^
!!
Oppidolum centum animarum, quarum curam quidam Sacerdos gerit
ad id destinatus
ad nutum. Ecclesia est decenter ornata. !!
c
^_CAMPUSBELLUS_^
!!
Item Oppidulum ducentarum animarum, quibus similimodo
ministrantur Sacramenta. !!
c
^_RAVANUSA_^
!!
Oppidum duarum millium animarum ultra quatuorcentum.
Sacramenta administrantur per
Archipresbyterum. Jus
Pr誑entandi residet apud Dominum Oppidi cum
Collatione
Episcopi. Fructus cuius Beneficj scuta centum sunt. !
In Oppido sunt Ecclesi・tres, Sacerdotes octo, et Clerici
quinque.
!!
c ^_CANNIGATTI'_^
!!
Oppidum magnum animarum
undecim millium tercentarum, quarum
curam habet Archipresbyter,
cuius collatio fit secundum
Regulas Cancellari・Apostolic・ Fructus ver・annui sunt scuta
biscentumvigintiquinque. In Parochiali Ecclesia per Sacerdotes
ad id destinatos Divina Officia quotidie persolvuntur, quibus
inest obligatio adiuvandi Archipresbyterum in exercitio cur・
animarum.
!
Monialium Moonasterium sub Regula S. Benedicti, in quo
Moniales quindecim profess・ du・Noviti・ et c誥er・Convers・
aut educand・usque ad vigintisex. !
Xenodochium parvum pro
pauperibus infirmis curandis extat.
!
Regularium Virorum domus quatuor. !
1. Ordinis Pr訶icatorum: uno Sacerdote, et altero Laico. !
2. Carmelitarum: tribus
Sacerdotibus, et totidem Laicis.
!
3. Minorum Conventualium: Sacerdotibus
quatuor, et tribus
Laicis.
!
4. Minorum de Observantia:
Sacertotibus quatuor, totidem
Clericis, et Laicis
quinque. !
Ecclesi・septem sunt.
Sacerdotes seculares viginti sex,
Clerici viginti.
!!
c
^_DELIA_^
!!
Oppidum animarum mille sexcentarum vigintiquinque, quarum
curam gerit
Archipresbyter de Jure Patronatus Marchionis
eiusdem Oppidi cum collatione Ordinarij: habetque congruam
sustentationem scutorum centum.
!
Ecclesi・quatuor sunt, quatuor Sacerdotes, et
totidem Clerici.!!
c
_^SUMMATINUM_^
!!
Oppidolum animarum mille trecentarum, cuidamSacerdoti ad nutum
amovibili commendatarum, in quo tres Ecclesi・ et
Sacerdotes
quatuor cum duobus
Clericis commorantur.
!!
c
^_SANCTA CATHARINA_^
!!
Oppidum animarum bismillesexcentarum, Sacerdoti ab Ordinario
electo, commendatarum, ubi quinqu・Ecclesi・ Sacerdotes
quinque, et
Clerici sex. !!
c _^SANCTUS CATHALDUS_^ !!
Oppidum trium millium
saxaginta sex animarum, quarum curam
habet Archipresbyter,quem pr誑entat Dominus loci, ab Ordinario
servatis servandis,
instituendum; Cuius annui fructus scuta
centum octoginta sunt,
oneribus inclusis. In Ecclesia
Parochiali Reliqui・S. Rosali・Virginis,
et S. Cathaldi
decenter asservantur. !
Regularium Virorum domus, Fratrum S. Mari・de
Mercede
Discalciatorum cum Sacerdotibus quatuor, ac tribus Laicis
extat. Ecclesi・ultra pr詛atas,
quinque sunt, Sacerdotes
novem, et Clerici octo. !!
c
_^SERRA de FALCO_^
!!
Parvum oppidum animarum mille Sacerdoti commendatarum. Aliaque
Ecclesia est in oppido erecta; Suntque ibidem Sacerdotes tres,
et totidem Clerici. In Parochiali custoditur Corpus S.
Leonardi in capsa lignea competenter ornata. !!
c
_^MONSAUREUS_^
!!
Oppidum octingentarum animarum Sacerdoti cuidam commissarum,
ubi commorantur duo Sacerdotes cum quatuor Clericis. !!
c
_^BONPENSERIUM_^
!!
Alterum oppidolum tercentarum animarum, ultra octoginta
Sacerdoti commendatarum, ubi alius
Sacerdos, duoque Clerici
commorantur.
!!
c
_^MONS MELLIS^_
!!
Oppidum animarum sex mille quingentarum, quarum curam
Archipresbyter, cuius pr誑entatio ad Dominum loci
spectat
adhibita collatione Ordinarij servatis servandis. Emolumenta
Beneficij tercenta scuta sunt, qu・dividentur inter
Sacerdotes
quosdam designatos pro celebratione Divini Officij in pr詛ata
Parochiali Ecclesia. Designata est alia Ecclesia pro
commodiori administratione Sacramentarum, ubi sunt ad id
muneris duo ministraturi expensis
communibus conducti, sed
sub cura Archipresbyteri. !
Xenodochium adest pro Pauperibus infirmis curandis. !
Monialium
Monasterium sub Regula S. Benedicti, quod oporteret
de medio tolli ob clausuram minus firmam, maleque dispositam,
quam, attenta paupertate
Monasterij ad formam reducere impossibile est, neque fideles
affecti sunt erga
illud, quod velint contribuire pro expensis;
Immo Moniales ita relaxat・ qualiter illarum clausura. Sunt
tamen numero sexdecim, qu・Professionem emiserunt, cum alijs
quinque Conversis.
!
Regularium Virorum domus tres
sunt. !
1. fratrum Reformatorum: quinque Sacerdotibus, et totidem
Laicis. !
2. Reformatorum Eremitarum S. Augustini: quatuor Sacerdotibus
et tribus Laicis.
!
3. Minorum Conventualium: unico Sacerdote cum suo Laico ibidem
degentibus.
!
Ecclesi・intra, et extra Oppidum ultranominata,
decem octo
sunt. Sacerdotes quadraginta sex, Clerici triginta. !!
c
_^AQUA VIVA_^ !!
Oppidolum ducentarum animarum, cum Sacerdote curam illarum
gerente.
!
Extatque ibidem alius Sacerdos
cun uno Clerico. !!
c _^CAMPUS FRANCUS_^
!!
Oppidum trium millium
animarum, quarum curam apud
Archipresbyterum ・domino oppidi electum atque ab
Ordinario
institutum. Cuius redditus annui ad centum et triginta scuta
ascendere putantur.
!
Extat in oppido Conventus Fratrum Conventualium: duobus
Sacerdotibus, et uno Laico ibi degentibus. H訥 domus ob
decretum Sacr・Congregationis specialiter emanatum, Ordinario
subiecta existit. Ecclesi・ali・quatuor, Sacerdotes decem, et
Clerici sex in oppido
sunt.
!!
c _^CASTRUM TERMARUM_^
!!
Oppidum quatuor mille nongentarum et decem animarum, quarum
curam gerit Sacerdos, ad nutum ab officio amovibilis, ciu in
adiutorium alij quinque Sacerdotes designati sunt, inter quos
dividuntur fructus Primitiarum ascendentes ad summam scutorum
centumquadraginta.
!
In Parochiali Ecclesia asservatur frustum ossis S. Rosali・
Virginis.
!
Ecclesi・in oppido quinque sunt, Sacerdotes
vigintisex,
Clerici viginti quinque. !!
c
_^CAMARATA_^
!!
Oppidum animarum quinquemillecentumquinquagintasex, quarum
habet curam
Archipresbyter, cuius electio secundum Regulas
Cancellari・Apostolic・fit, Cuius
annui proventus scuta
centum.
!
In Ecclesia Matrice Reliquia ex ossibus S. Nicolai Episcopi et
frustum vestis S. Josephi asservantur. !
Pro commodiori animarum cura altera Ecclesia electa est, in
qua Sacramenta per Sacerdotes ad id electos ministrantur;
atque ibidem per plures Sacerdotes hor・Canonic・quotidie
recitantur. !
Xenodochium parvum pro infirmis curandis extat. !
Monialium duo Monasteria, utrumque sub Regula S. Benedicti, in
quibus Regularis Vita speciali fidelium exemplo viget, atque
Virgines Sacr・vero Deo famulantur. In altero
quatuordecim cum
quatuor Conversis, et in altero Vigintiquatuor cum sex
conversis commorantur. !
Extat in Oppido Domus PP. Congregationis
Oratorij Ordinario
Subiecta, in qua quatuor Sacerdotes, et duo Clerici. !
Regularium Virorum
C誅obia tria. Ordinis Pr訶icatorum tribus
Sacerdotibus, et duobus
Laicis. Ordinis Minorum Regularis
Observanti・ Sacerdotibus sex, quatuor Clericis, et quinque
Laicis. Ordinis Reformatorum
S. Augustini: Sacerdotibus sex,
et Laicis quatuor ibidem
commorantibus. !
Ecclesi・sub potestate Ordinarij sunt viginti. Clerus habet
sexaginta tres Sacerdotes,
Clericos Vigintiduos.
!!
c _^SANCTUS JOANNES_^
!!
Oppidum trium millium
animarum, quarum cura apud
Archipresbyterum de Jure Patronatus Domini Oppidi, cuius
proventus annui scuta centum quinquaginta. In Ecclesia
Parochiali conservantur Reliqui・S. Joannis Baptist・ et S.
Rosali・Virginis decenter. !
Puellarum Orphanorum Virginum, domus, ad numerum viginti
extat. Ecclesi・quatuor sunt, Sacerdotes decem et octo,
Clerici quindecim.
!
Conventus PP. Capuccinorum: Sacerdotum quinque, duorum
Clericorum, atque Laicorum quatuor. !!
c
_^PRIZZI_^ !!
Oppidum quinque millium octingentarum animarum ab
Archipresbytero gubernatarum, cuius collatio spectat prout de
jure communi. Proventus annui Beneficij scutorum prope
tercentorum.
!
Extat in Oppido parvum xenodochium ad infirmos pauperes
curandos.
!
Regularium domus du・sunt. Una Carmelitarum duobus
Sacerdotibus, et totidem Laici. Altera Fratrum Minorum
Conventualium unico Sacerdote et altero Laico ibi degentibus. !
Ecclesi・decem extant. Sacerdotum numerus trginta
quatuor,
Clericorum viginti.
!!
c
_^PALATIUM ADRIANI^_
!!
Oppidum ex animis Ritus Gr訥i, et Latini; Sunt tamen
omnes
numero trium
millium nongentarum. Latini Parochum Latinum
habent, cuius provisio prout
de jure Communi, et fructus
Beneficij centum viginti scuta sunt. !
Gr訥i gubernantur per Sacerdotes de Ritu Gr訥o, qui pen・omnes
hebdomadatim bini et bini curam gerunt, tametsi sit quidam
inter illos qui
Vicarius dicitur, gerens munus Capitis Cleri
Gr訥i. !
Clerus Latinus habet
Sacerdotes sex, Clericos sex. Clerus
Gr訥us decem
Sacerdotes, et totidem Clericos habet.
!
Ecclesi・omnes tam latini, quam Gr訥i Ritus septem
extant. !!
c _^SANCTUS STEPHANI_^
!!
Oppidum trium millium
quingentarum animarum, quarum curam
geriti Archipresbyter
institutus secundum ius commune, cuius
fructus ad scuta centum
ascendunt.
!
In Parochiali Ecclesia
decenter asservatur frustum Sanct・
Crucis, pars cutis cum pilo
oblongo S. Honufrij, atque os S.
Rosali・Virginis. !
Duobus ab Oppido milliaribus antrum in loco horrido, atque
eminenti supra montem reperitur; ubi, ut traditio habet
habitationem habuit S. Rosalia Virgo, cum ・domo
paterna
egressa, ob Christi amorem, usque dum ab Angelum edocta,
petijt Montem Peregrinum prope Panhormum. Ibidemque pro
fidelium devotione Ecclesia fabricata est, cum cellulis
quisbudam, in quibus P誅itenti・causa
moram trahunt tres
devoti, atque ingenui viri, qui abiecta seculi pompa, simulque
divitijs exemplariter conservantur. Nos quidem eisdem normam
vivendi dedimus, atque super eorum conversatione attente
vigilabimus.
!
In Oppido extat C誅obium Fratrum Pr訶icatorum,
ubi duo
Sacerdotes, et totidem Laici habitant. Ecclesi・septem.
Sacerdotes viginti unum, et
Clerici tres decim sunt. !!
c _^SANCTUS BLASIUS^_
!!
Oppidum mille setingentarum
animarum sub cura Sacerdotis ad
id approbati. !
Sunt tamen alij Sacerdotes
duo.
!!
c _^SANCTUS ANTONINUS_^
!!
Oppidum bis mille triginta animarum, quarum cura apud
Archipresbyterum, cuius provisio
de jure Patronatus Domini
Oippidi est cum collatione Ordinarij, Cuius annui redditus
scuta centum sunt.
!
Regularium domus una, eaque Fratrum Minorum Strictioris
Observanti・ in qua quinque Sacerdotes, duo Clerici,
et duo
Laici habitant. Ecclesi・du・訶ificat・sunt. Sacerdotes
seculares sex, et Clerici
octo. !!
c
_^ALEXANDRIA_^
!!
Oppidum quatuor millium sexcentarum animarum, quarum curam
habet Archipresbyter, a Ordinario instituto, pr誚ia
presentatione Patroni, Domini quippe loci,Cuius annua pensio
scuta ducenta.
!
Xenodochium parvum pro pauperibus infirmis curandis extat. !
Regularium C誅obia duo. Unum Carmelitarum:
duobus
Sacerdotibus, et
totidem laicis. Alterum Minorum Strictioris
Observanti・ Sacerdotibus sex Clericis duobus, atque sex
laicis ibi degentibus. !
Ecclesi・sex sub Ordinarij
Jurisdictione fundat・ Sacerdotes
triginta septem, et Clerici
decem et novem sunt. !!
c _^BURGIUM_^
!!
Oppidum animarum quatuor millium
nongentarum, et decem sub
cura Archipresbyteri, Cuius institutio prout de Jure Communi,
eiusque annui proventus scuta centum viginti sunt. !
In Ecclesia Parochiali hor・Canonic・quotidie
per Sacerdotes
ad id designatos recitantur, ad quod munus ommes ex Oppido
oriundi, si velint admittuntur. !
In eadem satis decenter asservantur Reliquia S. Antonij
Abbatis, item et
S. Viti Martyris.
!
Monialium Monasterium sub
Regula S. Benedicti extat, in quo
viginti sex Chorales, quatuor Convers・ et una
educanda
commorantur.
!
Regularium Virorum C誅obia quatuor. !
1. Carmelitarum: Sacerdotibus tribus, et uno Laico. !
2. Tertij Ordinis S. Francisci: Sacerdotibus quatuor, et
totidem Laicis.
!
3. Minorum Reformatorum: Sacerdotibus sex, et quinque Laicis. !
4. Capuccinorum: Sacerdotibus quinque, duobus Clericis, et
Laicis quatuor ibidem
degentibus.
!
Domus item Hospitalis pro
Pauperibus infirmis curandis.
!
Ecclesi・sub ordinaria
Jurisdictione quatuor decem. Sacerdotes
quinquagintaduo, et Clerici
triginta quatuor. !!
c _^VILLAFRANCA_^
!!
Oppidum trium millium centum
quinquaginta septem animarum,
quarum curam gerit
Archipresbyter, Cuius pr誑entatio ad
Dominum Oppidi spectat, cum institutione
Episcopi. Eiusdem
annui proventus scuta centum
sunt. !
Regularium Virorum domus tres
extant. Una Minorum Observanti・
Sacerdotibus quatuor, et tribus
laicis. Altera Tertij Ordinis
S. Francisci: tribus
Sacerdotibus, et totidem Laicis. Item
Domus Reformatorum S.
Augustini Sacerdotibus quatuor et tribus
Laicis ibidem
commorantibus.
!
Ecclesi・quinque ultra pr詛atas. Sacerdotes tres ultra
triginta, Clerici decem et
octo sunt.
!!
c _^LUCCA_^
!!
Oppidum animarum mille
ducentarum octoginta tres, quarum habet
curam Sacerdos ad id
approbatus.
!
Sunt in Oppido Ecclesi・du・ Sacerdotes sex, Clerici totidem. !!
c _^SANCTUS CAROLUS_^ !!
Oppidum centum sexaginta animarum Sacerdoti approbato
commendatarum.
!
Altera Ecclesia extat, sed nullus alius Sacerdos, nec
Clericus.
!!
p
_^CLUSA_^
!!
Oppidum quinque millium centumanimarum, quarum curam gerit
Archipresbyter, qui elegitur prout de Iure Communi, Cuius
proventus annui centum octoginta scuta sunt. !
In Parochiali Ecclesia, quotidie per Sacerdotes ad id
designatos Officium Divinum peragitur, atque in Choro horオ
Canonicオ recitantur.
!
In eadem decenter
asservatur Caput S. Hygini Papオ et Martyris
cum alijs Reliquijs. Extat alia Ecclesia in qua administrantur
Sacramenta per Sacerdotes approbatos. !
Xenodochium extat pro infirmis curandis. !
Monialium Monasterium sub S. Benedicti Regula, in quo viginti
Chorales Professオ, una Novitia, et sex Conversオ. !
Regularium Virorum quinque Cオnobia. !
1. Congregationis Olivetanorum: Sacerdotibus quatuor cum
Abbate, et uno Laico. !
2. Prオdicatorum: quatuor Sacerdotibus, et duobus
Laicis. !
3. Conventualium Minorum: Sacerdotibus duobus, et uno Laico. !
4. Capuccinorum: quinque Sacerdotibus, duobus Clericis, et
quinque laicis.
!
5. Minorum
Strictioris Observantiオ: Sacerdotibus quinque,
Clericis duobus, atque Laicis
quatuor ibi commorantibus. !
Ecclesiオ ultra prオfatas undecim sunt sub Ordinarij
Jurisdictione.
!
Clerus habet Sacerdotes
sexaginta sex, Clericos triginta unum.!!
c
_^COMITISSA_^
!!
Oppidum animarum de Ritu Latino sexcentarum quinquaginta
quinque, _ Sacerdote approbato gubernatarum, ubi sunt tres
alij Sacerdotes eiusdem ritus, et Clerici quinque. Animarum de
Ritu Grオco nongentarum quinquaginta, quarum curam
habet
Sacerdos de eodem
Ritu, ubi sunt sex Sacerdotes, et tredecim
Clerici eiusdem Ritus. !
Prope istud oppidum duobus
prope milliarijs distat Cオnobium
nobile, et magnum Monachorum
Congregationis Montis Oliveti,
sub titulo S. Mariオ de Nemore, in quo educantur Novitij;
constatque ex tredecim Sacerdotibus cum Abbate, quatuor
Clericis in Sacris, quinque in
Minoribus, quatuor Novitijs, ac
laicis octo.
!!
c
_^JULIANA_^
!!
Oppidum bis mille animarum, quarum curam gerit Archipresbyter
institutus prout de Iure Communi, Cuius annui proventus,
centum et decem scuta sunt, atque in Parochiali Ecclesia per
Sacerdotes ad id designatos
Officia Divina celebrantur.
Conservatur item
in eadem Ecclesia pars Corporis Sanctオ
Julianオ in arca argentea satis decenter. !
Monasterium
Monialium sub Regula S. Benedicti habens tredecim
Moniales Chorales Professas,
duas Novitias, et tres Conversas.!
Regularium Virorum Cオnobia duo. Unum Congregationis Montis
Oliveti, cum Abbate quatuor Monachorum Sacerdotum, et duobus
Laicis. Alterum extra Oppidum distans milliario Strictioris
Observantiオ S. Francisci, in quo Sacerdotes sex,
Clerici
quinque, et totidem Laici. !
Ecclesiオ ultra prオfatas numero
quindecim. Clerus habet
Sacerdotes vigintiocto,
Clericos duodecim.
!!
c _^SAMBUCA_^
!!
Oppidum sex millium
septingentarum quadraginta trium animarum,
quarum curam habet
Archipresbyter electus, et institutus prout
de Jure Communi, Cuius annui proventus scuta ducenta sunt.
Altera Ecclesia designata est pro administratione
Sacramentorum in
subsidium Parochialis. !
Monasterium Monialium sub
Regula S. Benedicti, quarum decem et
octo Chorales Professオ, una Educanda et quinque
Conversオ. !
Orphanarum Virginum domus, quオ ab universitate
aluntur omnes
numero decem.
!
Regularium Virorum domus tres. Una Carmelitarum trium
Sacerdotum, et duorum Laicorum(rectius:Clericorum,n.d.r.),
et laicorum quatuor. Item altera habens Sacerdotes quinque,
Clericos duos, et Laicos quinque. !
Ecclesiオ ultra prオfatas
duodecim sunt sub Jurisdictione
Ordinarij. !
Clerus habet Sacerdotes quadraginta novem, et totidem
Clericos.
!!
c
_^SANCTA MARGARITA_^
!!
Oppidum quatuor millium tercentarum animarum Sacerdoti
approbato commendatarum. In hoc Oppido extat Hospitium PP.
Reformatorum S. Francisci, ubi tres Sacerdotes, et totidem
Laici commorantur. Ecclesiオ quinque, Sacerdotes
decem et octo,
Clerici sexdecim
sunt.
!!
c _^MONS VAGUS_^
!!
Oppidum mille quingentarum animarum
Sacerdoti approbato
commendatarum. Ecclesiオ Oppidi tres, Sacerdotes
quinque,
Clerici novem.
!!
c
_^MEMPHIS_^
!!
Oppidum bis mille animarum quarum curam habet Sacerdos ad id
approbatus. Altera Ecclesia extat. Sacerdotes quinque, et tres
Clerici ibidem commorantur. !!
c
_^CALTABELLOTA_^
!!
Oppidum trium millium quingentarum animarum, ultra
quadraginta, quarum habet curam Archipresbyter: vacat mod_.
Electus tamen iam est _ Sede Apostolica, Cui Iure alternativオ
competebat electio. Fructus Beneficij scuta quinquaginta, et
totidem onera frumentorum. !
In Parochiali insignis Reliquia S. Peregrini Eremitオ,
cum alia
S. Mariオ Magdalenオ decenter
asservatur. Parvum extat
Xenodochium pro pauperibus curandis. !
Monialium
Monasterium sub Regula S. Benedicti, ubi
quatuordecem Moniales Professオ Chorales, tres Conversオ, et una
Novitia.
!
Regularium Virorum Cオnobia tria. Primum Eremitarum
S.
Augustini: Sacerdotibus sex, uno Clerico, et quatuor Laicis.
Secundum Carmelitarum:
Sacerdotibus tribus, et duobus Laicis.
Tertium Capuccinorum Sacerdotibus quinque, uno Clerico, et
quinque laicis ibi
degentibus.
!
Ecclesiオ decem et septem
sunt. Sacerdotes viginti octo,
Clerici viginti quatuor. !!
c
_^RIBERA de MONCADA_^
!!
Oppidum duarum millium sexaginta quinque animarum, quarum cura
apud
Archipresbyterum, Cuius electio de Iure Patronatus Domini
loci existit. Habetque scuta centum pro sui sustentatione. !
Ecclesiオ tres sunt. Sacerdotes duodecim, Clerici novem. !!
c
_^CALAMONACI_^
!!
Oppidum animarum mille octogintaseptem, quarum habet curam
Archipresbyter, Cuius provisio de Iure Patronatus Domini loci,
habetque ille pro sua sustentatione scuta quinquaginta, et
frumentorum salmas
decem. Prオter Parochialem Ecclesiam aliオ
tres sunt. Sacerdotes octo,
Clerici quinque inveniuntur. !!
c _^CATHOLICA^_
!!
Oppidum septem millium
quingentarum vigintitrium animarum,
quarum gerit curam
Archipresbyter, Cuius prオsentatio ad
Dominum Oppidi, cum institutione Ordinarij spectat. Habetque
pro sui sustentatione scuta centum sexaginta. !
Extat Hospitium
Fratrum Reformatorum S. Augustini tribus
Sacerdotibus et duobus
Laicis. Item Conventus Excalceatorum S.
Mariオ de Mercede:
Sacerdotibus quatuor, tribus Clericis, et
totidem Laicis.
!
Ecclesiオ novem sunt,
Sacerdotes vigintiocto, Clerici
trigintaunum.
!!
c _^MONS LヲTUS_^
!!
Oppidolum animarum sexcentum
septuaginta sex, quarum habet
curam Sacerdos ad id approbatus. Extatque in Oppido altera
Ecclesia; atque in eadem quatuor Sacerdotes, et duo Clerici. !!
c
_^SICULIANA_^
!!
Oppidum animarum trium millium centum quinquagintaduarum,
quarum gerit curam Archipresbyter _ Domino Oppidi prオsentatus,
et ab Ordinario institutus, Isque pro sua sustentatione centum
habet scuta. Ultra Parochialem quinque aliオ Ecclesiオ extant.
Clerus habet
Sacerdotes tresdecim, Clericos decem.
!!
c _^RヲALIS MONS_^
!!
Oppidum tercentum viginti animarum, _ Sacerdote approbato
gubernatarum, nec aliud quid notandum in hoc Oppidulo, nisi
quod ibidem degit alius Sacerdos. !!
c _^MONS APERTUS_^
!!
Oppidolum sexcentum octoginta
animarum, quarum curam gerit
Archipresbyter, _ Domino Oppidi Prオsentatus, et ab
Ordinario
institutus, Cuius
annui proventus scuta centum sunt. Ecclesiオ
tres, Sacerdotes duo, et duo
Clerici sunt. !!
c _^JOPPULUS_^
!!
Oppidolum quatercentum
sexaginta trium animarum, quarum habet
curam quidam Sacerdos, ibique alter eidem associatur. !!
c
_^REFAUDALE_^
!!
Oppidum animarum quatuor millium sub cura Archipresbyteri,
Mod_ vacat, _ Domino Oppidi Prオsentandi, et ab
Ordinario
instituendi, Cuius annui proventus centum octoginta scuta
sunt.
!
Regularium Virorum, scilicet
Minorum de Observantia, domus
extat, duorum Sacerdotibus,
et unius Laici. !
Ecclesiオ novem sunt, Sacerdotes vigintiquinque,
Clerici
quindecim. !!
c _^SANCTA ELISABETH_^
!!
Oppidolum animarum
nongentarum octoginta septem sub cura
Sacerdotis approbati. !
Degunt in Oppido tres
Sacerdotes, et duo Clerici. Extat altera
Ecclesia extra et prope
Oppidum.
!!
c _^SANCTUS ANGELUS_^
!!
Oppidum animarum
centun quatuor supra mille, sub cura
Archipresbyteri prオsentati _ Domino Oppidi, atque
ab Ordinario
instituti, pro Cuius sustentatione scuta decntum decem et octo
sunt. Ecclesiオ septem. Sacerdotes septem, et totidem Clerici
sunt.
!
Domus Fratrum Carmelitarum, uno tantum Converso ibi degente
qui quオstuando vitam ducit. !!
c
_^ARAGONA_^
!!
Oppidum quinquemilliumnongentarum vigintisex animarum sub
Archipresbyteri prオsentati _ Domino Oppidi, et ab
Ordinario
instituti cura. Pro eiusdem sustentatione scuta centum demptis
oneribus
sunt.
!
Paucis ab hinc annis urgente
Archipresbytero Beneficium fuit
divisum, et relictis centum pro Rectore, alij proventus qui
super erant assignati sunt dividendi inter duodecim alios
Sacerdotes prオtextu adiuvandi Parocho in
Ministerio, ac
insigniti Almutijs horas Canonicas in Choro cantant. Nos ver_
eosdem coegimus, ut curオ animarum incumberent bini, et bini
per hebdomadam.
!
Regularium domus duオ extant. Capuccinorum: quippe Sacerdotibus
quinque, duobus Clericis, et quinque Laicis. Item
Excalceatorum S. Mariオ de Mercede: Sacerdotibus
quatuor,
Novitijs pariter quatuor, et quinque Laicis ibidem degentibus.!
Ecclesiオ prオter nominatas,
quatuor aliオ sunt. Sacerdotes
vigintisex, Clerici quatuordecim. !!
c
_^COMMITINUS_^
!!
Oppidolum animarum septiescentum sexaginta duarum, sub cura
Sacerdotis approbati. Extant alij duo
Sacerdotes, et duo
Clerici.
!!
c
_^GRUTTヲ_^
!!
Oppidum trium ultra bis mille animarum sub cura
Archipresbyteri, _ Domino loci prオsentati, et ab
Ordinario
instituti, Cuius proventus centum scuta sunt. !
Ecclesiオ prオter Parochialem sex sunt, Sacerdotes undecim,
Clerici decem.
!!
c
_^RECALMUTUM_^
!!
Oppidum animarum quinque millium sub Archipresbyteri cura,
Cuius electio, et
institutio prout de Iure Communi, habetque
pro sui sustentatione prope ducenta scuta. !
In Maiori Ecclesia per Sacerdotes
Almutijs insignitos
quotidie horオ Canonicオ
recitantur.
!
Regularium Virorum domus quinque. !
1. Carmelitarum: Sacerdotibus tribus, cum duobus Laicis. !
2. Minorum Conventualium: Sacerdotibus tribus, cum uno Laico. !
3. Minorum Regularis Observantiオ: quatuor
Sacerdotibus, et
tribus Laicis.
!
4. Reformatorum S. Augustini: tribus Sacerdotibus, et laicis
duobus. !
5. Domus Hospitalis, in qua fratres S. Jonnis Dei: uno
Sacerdote, et duobus Laicis. !
Hinc representandum (il notista del Vaticano corregge
opportunamente in _reprオsentandum_, ]n.d.r.]. Cfr.
_ibidem_ f.
320) censui, quod postquam hi
Fratres Hospitale pro suo
Instituto exercendo acceperunt,
nunquam Instituto vacant, sed
redditus Hospitalis ipsi consumunt, et cum ab Ordinarij sint
Iurisdictione
exempti, non sunt vires ad cogendum, ut, vel
Instituto vacent, vel domum relinquant. !
Monialium
Monasterium sub Regula Tertij Ordinis S. Francisci,
ubi Deo famulantur decem et octo Professオ Chorales, duオ
Novitiオ, et quinque Conversオ. !
Ecclesiオ, ultra Maiorem, et prオfatas,
quindecim. Sacerdotes
quadraginta septem, Clerici triginta sex. !!
c
_^CASTRUM PHILIPPI_^
!!
Oppidolum animarum nongentarum septuagintaquinque sub cura
Archipresbyteri _ Domino Oppidi
prオsentati, et ab Ordinario
Instituti, Cuius annui proventus scuta centum sunt. Extant in
loco Ecclesiオ duオ ultra Parochialem; Clerus habet Sacerdotes
quatuor, et Clericum unum. !!
c
_^FAVARIA_^
!!
Oppidum sex mille quingentarum sexaginta animarum, quarum
curam habet
Archipresbyter prout de Iure Communi Institutus.
Proventus annui sunt scuta biscentum. In Cuius Parochiali
Ecclesia quotidie per Sacerdotes designatos horオ
Canonicオ
celebrantur. Extatque in Oppido Xenodochium parvum pro
infirmis curandis.
!
Regularium Virorum, nempe Carmelitarum Domus: trium Sacerdotum
et laicorum duorum.
!
Ecclesiオ ultra Matricem septem sunt, Sacerdotes
quadraginta
tres, Clerici octo ultra triginta. !!
c
_^SANCTA ANNA_^
!!
Oppidolum quingentarum animarum, sub cura Sacerdotis, ad id
munus ab Episcopo designati. In quo loco Sacerdotes tres, et
Clericus unus commorantur, et alia Ecclesia ultra Parochialem
extat.
!!!
c
*** !!!
Et hオc de Ecclesiis, Clero tam Seculari, quam
Regulari,
Hospitalibus, Montibus Pietatis, Seminario, alijsque pijs
locis _Agrigentinオ Dioecesis_. !!!!
c
* * *
!!!!
Quia ver_ paucis ab hinc Mensibus totius Dioecesis
visitationem integr_ absolvimus, et plura, eaque graviora mala
animadvertemus, oportet nos Sanctam Sedem certiorem
facere, ut
dignetur pro reparatione
validam porrigere manum: aliter enim
putamus nos insufficientes ad
tantum onus: ne si remedium
adhibere velimus, malum eat
in peius cum animarum detrimento. !
In Clero Seculari hoc malum
inter alia reperimus, quod cum
totum ferme Regnum, eiusque
oppida sub immediata iurisdictione
Baronum, abusus inolevit,
quod hi assumunt sibi viros
Sacerdotali caractere insignitos pro temporalium rerum
administratione.
Hos Sacerdotes secretos appellant, nomen
impositum ad significandum
minysterium, nemp_, ut sint
exactores frumenti, hordei,
vini, olei, aliarumque frugum ad
Barones spectantium. Prオfatorum Baronum terras dividunt inter
Oppidanos ad excolendum,ut
plurimum non sine pauperum iniuria,
dum eos cogunt ad conducendas
terras prオfatas, non quas
possunt excolere, nec pro pensione, super qua deberent
pacisci, sed pro beneplacito Baronum. !
Custodes sunt
Iurisdictionis Laicalis, tam Criminalis, quam
Civilis. Et quamvis
designatos teneant Laicos Ministros,
quorum nomine causオ iudicantur: nihil tamen illi
disponunt
absque interventu, aut cert_
dispositione prオfatorum
Sacerdotum, qui tam Capitaneis, quam Birruarijs prオcipiunt
hunc, verbi causa, mod_ carceribus addicendum, illum e
carceribus extraendum, hunc aut illum, hac vel illa pオna
plectendum, sive ab ea absolvendum, atque sオpius
homines
criminosos proprijs ipsorum manibus capiunt carceribus
mancipandos, non sine irregularitatis periculo. Incedunt armis
onusti, venationibus
clamorosis, et venationibus dediti sunt ,
atque ut milites sclopis (?),
alijsque similibus armati
comitantur Barones, quando iis hinc inde commigrari
contingit. Hinc plura audent contra Ecclesiastica personas, et
Iurisdictionem
Ecclesiオ, sicut et contra locorum Sacrorum
Immunitatem, quibus in gratiam Baronum infestissimi sunt.
Cogunt sオpissime cオteros Sacerdotes, at alias Ecclesiasticas
personas oppidorum, sicut diximus de Vassallis laicis, ad
acceptandum terras ad seminandum pro pensione sibi benevisa,
atque solvere gabellas, ad minus eas quas in sui favorem
imponunt Barones. Horum Sacerdotum ministerio usque ad
Sacratissimas functiones
Ecclesiasticas se ingerunt,
prオscribunt Ritus, et Cオremonias
intra Ecclesias. Plurimi sunt
qui nec permittunt Sacramenta administrare in illorum oppidis,
nisi illis Sacerdotibus,de quibus sciunt omnia ad beneplacitum
eorum ordinaturos; aliter tot mala contra eosdem machinatur,
etiam per carcerationem, et exilium parentum, vel
coniunctorum, quod compelluntur Ministerio renunciare. Atque
similiter faciunt contra Vicarios foraneos, si omnia ad eorum
nutum non moderentur. Nulli licet pro negotio aliquo ad
Episcopum recurrere, non obtenta prius ab eis venia. Ipsi
Causas Spirituales sオpius decidere faciunt per se,
vel per
suos ministros oretenus. Sacerdotes, et alias Ecclesiasticas
personas mulctant et carceribus addicunt. Ecclesiarum bona, et
aliorum piorum locorum pro illorum placito administrantur,
Lites insurgentes
dirimunt, quod relictum fuit pro una
Ecclesia, vel pro aliquo opere
applicant alteri Ecclesiオ, vel
pro alio ministerio, atque inventi sunt qui bona stabilia
Ecclesiarum concesserunt Laicis ad meliorandum. Nec audent ita
vexati Ecclesiastici ad Prオlatum recurrere, tum
quia
impossibiles sunt iuridicオ probationes, cum contra
dominos, et
potentes, quin etiam eorum ministros laicos, Vassali ullo
pacto ad deponendum adigi non possint; tum quia si aliquam
super negotio inquisitionem faciant Prオlati, statim
suspicio
oritur quod querelis Ecclesiasticorum permoti hoc agant,
quamquam pro Fisco Causa formetur, et tunc mala, quオ
imminent,
graviora sunt hac misera servitute. Sオpe voluimus mittere
manum pro Ecclesiasticorum defensione; at
ver_ illi
poplite
flexo rogaverunt, ut manum
retraheremus, scientes quam cert_
defensionem cessuram in
maximam illorum ruinam, quorum
libertati consulebamus: Unde
miserrimam tolerant servitutem;
Tutant enim, et iactant
Barones se in proprijs Oppidis esse
rerum tam prophanarum, quam
ecclesiasticarum, ut supremos
moderatores.
!!
His accedit quod anno proxim_
elapso per omnes Civitates, et
Oppida promulgatum fuit Laicale proclama, quo monebantur omnes
ministri Iurisdictionis Temporalis, nullum familiarem aut
ministrum Laicum Episcoporum
debere gaudere privilegio fori
Ecclesiastici; Et cum oporteat
tenere ad minus ministros
inferiores, quales sunt Birruarij, Laicos; ut prim瀕
isti pro
defensione Iurum Ecclesiarum, vel Ecclesiasticorum, nomine
Curiオ Spiritualis monent aliquem, ut desistat ab
offensione,
vel citant pro prオfata
tuitione, carceribus mancipant, si
monitio, aut citatio sit contra aliquem Laicum Ministrum, aut
contra ab eis dependentes. Nec datur (tam longe, lateque in
hoc Regno gravaminum patet campus)
in propriam defensionem
aliquid moliri; Cum non solum actus iuridicos efformare, sed
nec verbum quidem proferre liceat, quod statim aditum non
prオstet gravamini
decidendo _ Iudice qui pro Regula Iudicandi
habet prオfatum laicale proclama. !
Hinc Ecclesiastica disciplina prolapsa, Prオlatorum
Iurisdictio
enervis, Subditorum audacia petulantior, in quibus nec
obedientia, nec modestia, personarum Deo Sacratarum propriオ
reperiuntur, quippe sオpissim_ in delinquendo
seculares
facinorosos enormiter excedunt. Augentur hオc mala ex nimia
facilitate obtinendi exemptionem
_ Prオlatis, quオ tanta
promptitudine occurrit, ut nullus eam pro libito non
consequatu. Si autem nolit exemptionem
generalem circa omnes
causas, et in aliquo delinquat, sufficit ut non possit corrigi
_ Prオlato, dicere se esse gravatum. Vel oportebit Prオlatum in
alio Trubunali facere partes
actoris tot causarum quot habet
subditos. Unde mod_ Prオlati nihil agere possunt prオterea, quオ
ut in plurimum facere possunt alibi, in villulis Vicarij
foranei Episcoporum.
!!
Regularium Virorum res non fオlicius se habent, quia
similia
patiuntur, vel potius eadem tam subditi, quam Superiores
illorum: Patiuntur tamen Regularium res aliud notabile malum
contra Regularem Observantiam, et disciplinam quam, etiam si
vellent amplecti,
non possent ad prオscriptum Regulオ vivere ob
paucitatem fratrum
commorantium in Conventibus. Plures enim
sunt Conventus in quibus duo
tantum habitant fratres, in alijs
tres, aut quatuor ad summum.
Und_ nec Ecclesiオ decenter
tenentur, neque horオ Canonicオ in
Choro in similibus domibus
recitantur, et sオpius potius scandalo, quam exemplo
populi
sunt; Quapropter
prudentiores, laicorum, immo et Regularium
putant, putant consultissimum fore, si prオfati
supprimerentur
conventus, et
Fratres in eisdem existentes ad alios, in quibus
ob maiorem numerum posset
institui Regularis Observantia,
trasferrentur.
!!
c ***
!!
Monialium Monasteria plures
conservant tenaciter abusus. Inter
quos non inferioris momenti esti, quod in eis commorantur
plurimオ feminオ seculares
aliquando ingressオ titulo amplectendi
institutm monasticum,
quod noluerunt, vel non potuerunt
amplecti. Aliquando ingressオ titulo educationis, quオ ab
infantia usque ad finem vitオ durat. Et sオpissim_ atque ut
in
plurimum, cum notabili monasteriorum damno non solvunt
alimenta, vel quia non possunt, vel quia nolunt; Et cum sint
frequenter sorores, vel proximiores consanguineオ
Monialium,
istオ ob gratiam parentum, et consanguineorum
exigere retiones
alimentorum nolunt, quinimm_ impediunt
exationem. Et cum
aliunde Monasteria non sint valde opulenta, quam (per il
Copista: quオ, n.d.r.) sオpe
egestate laborant, et sustentare
nequeunt tot
Moniales, et seculares, und_ opus habent
consumere pecunias destinatas pro
emptione stabilium,
censuum, et aliorum annualium reddituum, ne perire fame
cogantur. Ob quam causam iam minus curant seculares de
monachandis filiabus, aut
sororibus invenerunt quidem modum
exonerandi familias absque
dispendio. Hinc exceptis paucis
Monasterijs, in quibus
exactissim_ Regula, quam profitentur,
observatur, in cオteris nec umbra apparet Regularis
Observantiオ, sicut nec votorum paupertatis, et obedientiオ, sed
vivunt non aliter quam si seculares essent sub clausura
custoditオ. !!
Prオterea pen_ in
omnibus Monasterijs conversオ sunt feminオ
seculares, nec volunt eas
Moniales recipere ad habitum et
professionem regularem, ut possint libito _ Monasterio eicere.
Quod rar_, etiam quando inhabiles fiunt pro Monasteriorum
servitio, faciunt.
!!!!
c
* * *
!!!!
Omnia ferm_ prオfata possent obtinere optatum
remedium ab
ordinaria potestate si vires haberet hac ver_ civibus evacuata
, cogimur cum dolore cordis potius mala videre, et plangere,
quam tolerare. Videmus navim iactatam fluctibus,
remigamus
laborantes, contrarij venti concutiunt, atque his agitati
procellis pen_
submergimur. Und_ sol瀕 remanet, ut cum illis
clamemus, quorum personam et
ministerium gerimus, Domine,
salva nos,perimus
sperantes ab eo qui Christi
vices habet vocem
audire. Confidite. Ego sum nolite timere, utque ventis, et
mari imperio facto tranquillitas magna fiat. !!
Et hオc de statu Ecclesiオ, et
Dioecesis Agrigentinオ, quam sub
Obedientia Sanctオ Sedis et EE. VV. protectione
humiliter
collocamus, atque sub ea vivere velle, et mori toto corde
protestamur. Datum Agrigenti die 20 septembris 1699. !!
e,
si prオfati supprimerentur
conventus, et
Fratres in eisdem existentes ad alios, in quibus
wX"s
Nessun commento:
Posta un commento